Năm 2025, Quảng Ninh tiếp tục đẩy mạnh phòng, chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU) trên địa bàn tỉnh, coi đây là nhiệm vụ chính trị, ưu tiên, cấp bách, cần tập trung nguồn lực thực hiện. Kết quả phòng, chống khai thác IUU của Quảng Ninh góp phần cùng cả nước sớm gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của Ủy ban Châu Âu (EC).
Tăng cường tuần tra kiểm soát xử lý vi phạm
Ngay những ngày làm việc đầu tiên sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, Chi cục Thuỷ sản và Thanh tra Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) đã ra quân tuần tra, kiểm soát 20 ngày trên các vùng biển Quảng Ninh nhằm chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định trên địa bàn. Trong quá trình tuần tra, kiểm soát, đơn vị đã phát hiện 17 trường hợp vi phạm, xử phạt 122.500.000 đồng và thu giữ, tiêu huỷ theo quy định nhiều tang vật.
Ông Đinh Công Hiển, Trưởng phòng Quản lý nguồn lợi, Chi cục Thuỷ sản, cho biết: Chuyến tuần tra đầu tiên trong năm 2025 có mục tiêu chính là tuyên truyền nhắc nhở. Cụ thể là phát tài liệu, tờ rơi cho thuyền trưởng, chủ tàu cùng các thuyền viên các quy định của pháp luật về mức độ nghiêm trọng của tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác thủy sản; mức độ xâm hại đến nguồn lợi thuỷ sản của tàu cá sử dụng nghề khai thác thủy sản mang tính hủy diệt, các nghề, ngư cụ bị cấm sử dụng theo quy định; sự cần thiết phải trang bị đầy đủ trang thiết bị an toàn đối với tàu cá được quy định; việc bảo quản sản phẩm thuỷ sản sau khai thác phải đảm bảo an toàn thực phẩm trên tàu cá… Tuy nhiên có một điều khiến chúng tôi rất suy nghĩ là ngoài các lỗi cố ý về tàng trữ công cụ, ngư cụ cấm trên tàu cá để khai thác thủy sản buộc phải xử phạt rất nghiêm thì các tàu cá vẫn vướng các lỗi vô ý, không đáng có. Ví dụ như tàu không đăng ký hoặc không đăng ký lại theo quy định, không có chứng chỉ thuyền trưởng theo quy định, không viết số đăng ký tàu cá, không thông báo thông tin khi rời cảng cá, không mang bản chính hoặc bản sao có chứng thực giấy chứng nhận đăng ký tàu cá, giấy phép khai thác thủy sản khi tàu cá hoạt động khai thác thủy sản, không thực hiện đăng ký sang tên chủ tàu cá đúng thời hạn quy định… Trong khi đó, những lỗi vi phạm này bà con biết cả, trải qua thời gian dài chúng tôi phổ biến, truyền thông, các chủ tàu đều nắm rất rõ. Bên cạnh đó, đối với các lỗi đăng ký đăng kiểm tàu cá, các đơn vị chức năng trước đó đã đến từng địa bàn, từng hộ dân để hỗ trợ xoá những tàu cá “nhiều không”, vậy mà tỷ lệ vi phạm lại vẫn phổ biến, chiếm tỷ lệ cao.
Ông Đỗ Đình Minh, Chi Cục trưởng Chi cục Thuỷ sản tỉnh, cho rằng, từ diễn biến thực tế cho thấy chính bản thân ngư dân, các chủ tàu cá, thuyền trưởng cần phải nêu cao ý thức của mình, nghiêm túc thực hiện các quy định về khai thác thuỷ sản IUU.
Quyết liệt ngay từ những tháng đầu năm
Ông Đỗ Đình Minh, Chi cục trưởng Chi cục Thuỷ sản tỉnh, cho biết: Năm 2025 là năm tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 18-CT/TU ngày 01/9/2017 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường công tác quản lý khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh gắn với công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), Chi cục Thủy sản tiếp tục tăng cường phối hợp với các lực lượng chức năng của tỉnh, UBND các địa phương trong tuần tra, kiểm tra xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về thủy sản, đặc biệt đối với hành vi vi phạm IUU.
Để triển khai hiệu quả mục tiêu trên, Sở NN&MT và các địa phương tiếp tục duy trì, đầu tư cơ sở vật chất, nhân lực tại các điểm kiểm tra kiểm soát tàu cá theo Quyết định số 1412/QĐ-UBND ngày 27/5/2022 của UBND tỉnh. Các điểm kiểm soát bố trí cán bộ thường trực 24/24h để hướng dẫn, thực hiện các thủ tục cập/rời cảng cho tàu cá và kiểm soát sản lượng thuỷ sản khai thác. Tính trong tháng 2 vừa qua, tại cảng cá Cái Rồng, các đơn vị chức năng kiểm soát tàu cá ra, vào cảng, tiếp nhận và làm thủ tục khai báo cho 41 lượt tàu cập, rời cảng; thu, phát 30 nhật ký, báo cáo khai thác thủy sản. Sản lượng kiểm soát tại cảng cá Cái Rồng trong tháng 2 là 161,7 tấn, trong đó qua hệ thống điện tử eCDT 131,9 tấn, chiếm 81,6%.
Sở NN&MT đẩy mạnh công tác triển khai hệ thống giám sát hành trình tàu cá (VMS), kiểm soát tàu cá vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài. Hiện toàn tỉnh có 266 tàu cá từ 15m trở lên, tất cả đều đã lắp đặt, đồng bộ thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên hệ thống, đạt 100%. Từ đầu năm đến nay, hàng ngày bộ phận chuyên môn của Sở NN&MT trích xuất thông tin tàu cá mất tín hiệu kết nối VMS ngoài khơi, thông báo tới các đơn vị có liên quan và hướng dẫn, hỗ trợ chủ tàu cá khắc phục mất tín hiệu kết nối VMS. Riêng trong tháng 2/2025, Chi cục Thuỷ sản đã trích xuất và thông báo cho 3 tàu cá mất tín hiệu kết nối VMS trên biển; toàn bộ 3 tàu cá sau khi được thông báo, hướng dẫn, hỗ trợ đã khắc phục có kết nối tín hiệu trở lại. Hàng tuần Sở NN&MT lập danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm IUU và mất kết nối ngoài khơi trên 10 ngày gửi các đơn vị liên quan để nắm bắt, phối hợp, kiểm tra, xác minh và xử lý theo quy định. Trong tháng 2 vừa qua, toàn tỉnh không có tàu cá của tỉnh mất kết nối ngoài khơi trên 10 ngày. Cũng trong tháng 2, Sở NN&MT đã trích xuất và thông báo tới 60 tàu cá của tỉnh có nguy cơ cao khai thác thủy sản bất hợp pháp, trong đó 56 tàu có nguy cơ cao do hết hạn giấy phép khai thác trên 10 ngày, 4 tàu còn lại nguy cơ cao do không duy trì giám sát và hết hạn giấy phép khai thác trên 10 ngày.
Từ đầu tháng 3/2025, thực hiện Quyết định số 3303/QĐ-UBND ngày 14/11/2024 của UBND tỉnh về “Thành lập Tổ công tác liên ngành hướng dẫn, kiểm tra, quản lý, vận hành hệ thống giám sát tàu cá trên địa bàn tỉnh”, Tổ công tác liên ngành đã tổ chức họp và có văn bản chỉ đạo, đề nghị các sở, ngành, UBND địa phương và các đơn vị liên quan khẩn trương thực hiện các giải pháp nhằm siết chặt quản lý tàu cá mất tín hiệu kết nối thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS) trên biển. Từ sự phối hợp này, tỉnh Quảng Ninh đã xác minh và xử lý tàu cá mất kết nối tín hiệu VMS trên 6 tháng là 4 trường hợp. Các tàu này đã xác minh được hiện trạng, vị trí, nguyên nhân không hoạt động khai thác thủy sản đang neo đậu cố định tại các bến, cảng, khu neo đậu của địa phương Hạ Long, Vân Đồn, Hải Hà và Móng Cái.
Đáng mừng là trong hơn 2 tháng qua, các lực lượng chức năng của Quảng Ninh tiếp tục không phát hiện và không nhận được thông báo về tàu cá của tỉnh khai thác thủy sản ở vùng biển nước ngoài.