Đến những miền quê của Quảng Ninh hôm nay, người ta dễ dàng nhìn thấy sắc màu rực rỡ của cờ hoa, sự đủ đầy trong mỗi nếp nhà, những cánh đồng bờ xôi ruộng mật, những con đường trải dài hun hút và cả niềm hân hoan của mỗi người dân khi thấy quê hương đổi mới. Bức tranh nông thôn mới của Quảng Ninh với những gam màu ngập tràn hạnh phúc là thành quả của sự nỗ lực không ngừng của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự chung sức, đồng lòng của nhân dân trong triển khai hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM).
Vì hạnh phúc nhân dân
Ngay từ những ngày đầu tiên triển khai, Quảng Ninh đã xác định thực hiện chương trình xây dựng NTM phải gắn liền với phương châm mọi người dân đều được hưởng thành quả phát triển, tăng trưởng bao trùm và không để ai bỏ lại phía sau. Do đó, bằng việc lồng ghép hiệu quả các nguồn vốn ngân sách trung ương, vốn các chương trình mục tiêu quốc gia của tỉnh và địa phương, tỉnh đã ưu tiên dành nguồn lực đầu tư kết cấu hạ tầng KT-XH, đặc biệt hạ tầng giao thông tạo kết nối liên thông, tổng thể giữa các vùng miền, mở ra không gian phát triển mới cho các địa phương, phục vụ đắc lực đời sống của nhân dân là nhiệm vụ hàng đầu được tỉnh xác định trong chương trình xây dựng NTM.
Đến nay, toàn tỉnh 100% xã có đường ô tô được cứng hóa đến trung tâm xã; 100% người dân được phủ sóng di động 4G, 100% thôn, bản được phủ sóng điện thoại di động; 100% xã có điểm bưu điện văn hóa xã hoạt động cung cấp dịch vụ bưu chính đáp ứng nhu cầu chuyển phát tài liệu, công văn, thư báo, hàng hóa... cho các cơ quan và nhân dân; tỷ lệ hộ gia đình nông thôn sử dụng sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 99,9%; 100% xã duy trì đạt chuẩn quốc gia về y tế xã; 100% số hộ dân vùng đồng bào DTTS, miền núi, hải đảo được sử dụng điện an toàn và nâng cao chất lượng điện; hệ thống trường học, bệnh viện được đầu tư xây mới theo tiêu chuẩn chất lượng cao; hệ thống thiết chế văn hóa được đầu tư đồng bộ, hiện đại, mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống, không ngừng đáp ứng nhu cầu thụ hưởng văn hóa của nhân dân.
Đích đến của chương trình xây dựng NTM chính là đời sống của người dân khu vực nông thôn ngày càng được cải thiện, nâng cao, đủ đầy. Do vậy trong suốt hành trình 14 năm xây dựng NTM, NTM nâng cao, kiểu mẫu, Quảng Ninh luôn đặc biệt quan tâm thực hiện các chỉ tiêu trong tiêu chí về thu nhập của người dân. Để loại bỏ tư tưởng trông chờ, khơi dậy ý chí vươn lên, thôi thúc khát vọng làm giàu của người dân, tỉnh đã huy động mọi nguồn lực hỗ trợ, đồng hành, trao cần câu cho người dân.
Ngoài cơ chế chính sách của Trung ương, tỉnh Quảng Ninh đã ban hành nhiều chính sách đặc thù phù hợp với thực tiễn như: Nghị quyết số 16/2021/NQ-HĐND ngày 16/7/2021 phê duyệt Chương trình tổng thể phát triển bền vững kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030; Nghị quyết 337/2021/NQ-HĐND ngày 24/3/2021 quy định một số chính sách đặc thù khuyến khích phát triển sản xuất lâm nghiệp bền vững trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh… Trên cơ sở đó, tỉnh đã chủ động triển khai thực hiện mở rộng phạm vi địa bàn, đối tượng và bố trí vốn ngân sách để thực hiện chính sách vùng dân tộc thiểu số và miền núi.
Đồng thời, quan tâm xây dựng, lồng ghép các chương trình tín dụng chính sách xã hội với các chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình, dự án trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương từng giai đoạn (giai đoạn 2016-2020; giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030). Tính đến nay, tổng dư nợ các chương trình tín dụng trên địa bàn tỉnh là trên 5.400 tỷ đồng với gần 90.200 lượt người dân còn dư nợ. Bằng nguồn vốn này, người dân các vùng nông thôn trên địa bàn tỉnh đã khai thác tối đa lợi thế địa phương, triển khai hiệu quả mô hình sản xuất, nâng cao thu nhập. Đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện, nhất là ở vùng nông thôn, miền núi, biên giới, hải đảo; thu nhập bình quân đầu người của vùng đồng bào dân tộc, biên giới, hải đảo năm 2024 đạt 84,147 triệu đồng/người/năm (tăng 1,95 lần so với năm 2020; cao hơn khoảng 1,43 lần so với thu nhập bình quân đầu người cả nước và cao hơn khoảng 3 lần so với mục tiêu chung đến năm 2025 của cả nước về nâng mức thu nhập bình quân của người DTTS). Đặc biệt, theo chuẩn nghèo đa chiều của Chính phủ, đến cuối năm 2023, Quảng Ninh không còn hộ nghèo và hoàn thành Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, sớm hơn 3 năm so với mục tiêu đặt ra.
Cùng với đó, tỉnh Quảng Ninh luôn nằm trong nhóm có tỷ lệ chỉ số SIPAS (chỉ số hài lòng của người dân đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước) cao nhất cả nước. Cụ thể, năm 2022 mức độ hài lòng đạt 87,59% là năm thứ 4 liên tiếp dẫn đầu chỉ số này trong toàn quốc, cao hơn 7,51% so với mức độ hài lòng trung bình toàn quốc; năm 2023, đạt 90,61% là năm thứ 5 liên tiếp dẫn đầu chỉ số này trong toàn quốc, cao hơn 7,95% so với mức độ hài lòng trung bình toàn quốc; năm 2024, đạt 90,12% xếp thứ 4 trong toàn quốc, cao hơn 6,18% so với mức độ hài lòng trung bình toàn quốc.
Tiếp nối thành tích huyện Ba Chẽ được công nhận đạt chuẩn NTM năm 2023, thì năm 2024 lại ghi dấu ấn đáng tự hào trong hành trình 14 năm xây dựng NTM của Quảng Ninh khi huyện Bình Liêu vinh dự được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận đạt chuẩn NTM năm 2023. Bình Liêu cũng là huyện miền núi, biên giới, dân tộc đầu tiên trong toàn quốc được công nhận đạt chuẩn NTM cùng huyện Đầm Hà và Tiên Yên là 2 huyện đầu tiên trong nước được Thủ tướng Chính phủ công nhận huyện đạt chuẩn NTM nâng cao theo Bộ tiêu chí Quốc gia về NTM giai đoạn 2021-2025. Nhờ đó, kết thúc năm 2024, toàn tỉnh có 13/13 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM, 5/7 huyện đạt các tiêu chí, chỉ tiêu huyện đạt chuẩn NTM nâng cao. Toàn tỉnh có 91/91 xã, đạt 100% số xã đạt chuẩn NTM; 54/91 xã, đạt 59,3% tổng số xã đạt chuẩn nâng cao; 25/91 xã đạt 27,47% số xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Hết năm 2024 tỉnh Quảng Ninh đã hoàn các nội dung theo Bộ tiêu chí quốc gia về tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025.
Ghi nhận những nỗ lực, cố gắng không ngừng của cấp uỷ, chính quyền các cấp, sự chung sức của cả hệ thống chính trị, cùng nhiều cách làm linh hoạt, sáng tạo, đột phá, bám sát thực tiễn địa phương, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký, ban hành Quyết định 1013/QĐ-TTg ngày 27/5/2025 về việc công nhận tỉnh Quảng Ninh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM năm 2024. Đây chính là động lực để tỉnh tiếp tục chỉ đạo, triển khai, tổ chức có hiệu quả chương trình xây dựng NTM năm 2025 và giai đoạn 2025-2030.
Tiếp tục cho những mục tiêu cao hơn
Với quan điểm xây dựng NTM là quá trình lâu dài, thường xuyên, liên tục, có điểm bắt đầu nhưng không có điểm kết thúc, Quảng Ninh đang tiếp tục chặng đường này với những mục tiêu và giải pháp đồng bộ. Tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh triển khai hiệu quả 3 đột phá chiến lược trong xây dựng NTM. Trong đó phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, hiệu quả, đảm bảo kết nối nông thôn - đô thị và kết nối các vùng; tập trung phát triển giáo dục đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng, hiệu quả quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện của chính quyền cơ sở trong xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, tiến tới xây dựng NTM thông minh.
Quảng Ninh sẽ tập trung ưu tiên tối đa đầu tư cho các xã đạt chuẩn NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu; đảm bảo cân đối đủ vốn cho các dự án hoàn thành, chuyển tiếp không để xảy ra tình trạng nợ đọng xây dựng cơ bản; thực hiện lồng ghép các nguồn lực để tiếp tục đầu tư nâng cấp hạ tầng cơ sở nông thôn đảm bảo kết nối. Đồng thời, ưu tiên đầu tư, nâng cấp các công trình nước sạch sinh hoạt tập trung, công trình cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển sản xuất, công trình thuỷ lợi phòng chống thiên tai; công trình trường học, trạm y tế, trung tâm văn hóa thể thao, tôn tạo di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch nông thôn; hoàn thiện hạ tầng viễn thông, hạ tầng số, chuyển đổi số…
Nhằm thúc đẩy phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống nhân dân, Quảng Ninh sẽ tiếp tục thực hiện hiệu quả cơ chế, chính sách của Trung ương và tỉnh, đặc biệt chính sách phát triển sản xuất nông nghiệp. Đồng thời, thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 111/2024/QH15 ngày 18/1/2024 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó tập trung thực hiện có hiệu quả quy định điều kiện, mức cho vay để thực hiện chính sách tín dụng thuộc nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025; đẩy mạnh việc hỗ trợ các dự án phát triển sản xuất, kinh doanh trong khu vực nông thôn; thực hiện hiệu quả chương trình OCOP…
Quảng Ninh cũng sẽ đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn; tập trung phát triển du lịch gắn với nông nghiệp, nông thôn; triển khai ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong nông nghiệp nông thôn. Đồng thời, nâng cao hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã; hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp ở nông thôn; nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn... góp phần nâng cao thu nhập người dân theo hướng bền vững.
Đặc biệt thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TU (ngày 17/5/2021) của Tỉnh ủy “Về phát triển bền vững KT-XH gắn với bảo đảm vững chắc QP-AN ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030”, cùng các chương trình MTQG khác, tỉnh đã tiếp tục bố trí nguồn lực để đầu tư cho khu vực này. Đây chính là động lực quan trọng giúp các địa phương miền núi, DTTS tiếp tục vươn lên.
Sắc màu rực rỡ của mỗi miền quê của Quảng Ninh hôm nay là minh chứng cho tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường của mỗi người dân trên hành trình xây dựng các vùng nông thôn mới, văn minh, hiện đại. Trong bức tranh sắc màu rực rỡ đó, rạng rỡ hơn cả đó là những khuôn mặt hân hoan của người dân. Đây chính là động lực tiếp tục góp sức để Quảng Ninh hòa cùng nhịp phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.