Việc thành lập, duy trì các mô hình, CLB dân số đã góp phần không nhỏ trong thực hiện công tác DS-KHHGĐ trên địa bàn tỉnh. Qua đó từng bước cải thiện chất lượng dân số, giúp đưa các chính sách dân số đến gần hơn với người dân.
Những năm qua, Chi cục DS-KHHGĐ (Sở Y tế) chú trọng triển khai các mô hình, CLB nhằm nâng cao chất lượng dân số như: Tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân; sàng lọc trước sinh và sơ sinh; giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết; kiểm soát dân số biển đảo và ven biển…
Thông qua hoạt động phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, ngành Dân số tỉnh đã tổ chức các cuộc tuyên truyền, vận động bằng nhiều hình thức sinh động, theo từng chuyên đề cho thành viên các CLB: Chăm sóc sức khỏe sinh sản, KHHGĐ, Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng chống bạo lực gia đình… Từ khi xây dựng các mô hình, CLB, công tác dân số ở nhiều địa phương có nhiều chuyển biến rõ nét, nhiều chị em đã biết áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại, sinh ít con để xây dựng gia đình ấm no, hạnh phúc.
Cứ 3 tháng 1 lần, CLB chăm sóc sức khỏe tiền hôn nhân ở thị trấn Cái Rồng (huyện Vân Đồn) tổ chức sinh hoạt sôi nổi cho các thành viên. Đây là nơi để các bạn trẻ trên địa bàn gặp gỡ, trao đổi những thắc mắc về kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản, tư vấn những điều cần thiết trước khi kết hôn.
CLB được thành lập năm 2018, đến nay đã có trên 30 thành viên đều là các cán bộ, đoàn viên thanh niên của thị trấn. Với cách thức hoạt động sáng tạo bằng hình thức chia sẻ những câu chuyện về chăm sóc sức khỏe, đã khiến các ĐVTN cảm thấy hào hứng, vui vẻ, không còn ngần ngại khi chia sẻ những kiến thức về sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục an toàn và các kiến thức hữu ích trước khi kết hôn.
Đến nay huyện Vân Đồn đã hình thành, duy trì hoạt động của CLB chăm sóc sức khỏe tiền hôn nhân ở 12/12 xã, thị trấn. CLB đã giúp nâng cao nhận thức, kỹ năng thực hiện chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên. Qua đó giúp các bạn trẻ thay đổi nhận thức, chủ động tham gia khám sức khỏe trước khi kết hôn, biết sử dụng các biện pháp tránh mang thai ngoài ý muốn; khi mang thai đã đến cơ sở y tế để khám sàng lọc trước, trong và sau sinh.
Chị Nguyễn Thảo Nguyên (thị trấn Cái Rồng) chia sẻ: “Tham gia CLB chăm sóc sức khỏe tiền hôn nhân em đã có những kiến thức hữu ích về chăm sóc sức khỏe cho bản thân mình, đặc biệt là sức khỏe sinh sản. Em thấy rõ tầm quan trọng của việc khám sức khỏe tiền hôn nhân để đảm bảo có cuộc sống gia đình hạnh phúc”.
Ở nhiều địa phương trong tỉnh, nhất là các địa phương vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), nhận thức về các chính sách DS-KHHGĐ còn hạn chế, nên nhiều gia đình vẫn có tư tưởng trọng nam, khinh nữ, dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh; còn nhiều hủ tục, hôn nhân cận huyết thống. Từ đó, mô hình về phòng ngừa tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống đã được triển khai ở 74 xã DTTS, miền núi và xã có thôn DTTS, miền núi.
Từ năm 2021, Chi cục DS-KHHGĐ đã mở rộng tuyên truyền về các chính sách dân số ở 12 xã thuộc 4 địa phương: Hạ Long, Vân Đồn, Cẩm Phả, Đông Triều. Nội dung tuyên truyền tập trung chủ yếu vào Luật Hôn nhân và gia đình; nguyên nhân, hậu quả của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; chăm sóc sức khỏe sinh sản, làm mẹ an toàn, các biện pháp tránh thai an toàn, hiện đại... Cùng với đó, các CLB về tảo hôn, hôn nhận cận huyết duy trì sinh hoạt đều đặn, tổ chức các buổi tuyên truyền, nói chuyện chuyên đề tại cộng đồng với các nhóm đối tượng là thanh niên, vị thành niên, phụ huynh học sinh...
Để triển khai hiệu quả các mô hình, CLB dân số, Chi cục DS-KHHGĐ tiếp tục tăng cường kiểm tra, giám sát; đồng thời huy động sự đóng góp, chung tay của cộng đồng, có hình thức khen thưởng kịp thời các cá nhân, tập thể đạt thành tích để duy trì, phát huy nhân rộng mô hình, CLB trong cộng đồng dân cư.