Hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh, trú bão cho tàu là mắt xích quan trọng trong việc hình thành chuỗi giá trị thủy sản của tỉnh và là giải pháp chiến lược trong thực hiện chống khai thác IUU. Đồng thời, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý nghề cá, bảo vệ môi trường, hệ sinh thái biển, hướng tới mục tiêu đưa Quảng Ninh trở thành trung tâm kinh tế biển bền vững.
Tỉnh Quảng Ninh có 11 khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá, gồm 2 khu neo đậu kết hợp cảng cá cấp vùng và 9 khu neo đậu tránh trú bão cấp tỉnh; trong đó có 5 khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá vừa được công bố đủ điều kiện hoạt động năm 2025.
Trước đó, trên cơ sở đề xuất của Sở NN&MT, ngày 1/4/2025, Bộ NN&MT đã ban hành Quyết định số 582/QĐ-BNNMT công bố Danh sách khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá đủ điều kiện hoạt động năm 2025, bao gồm 5 khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá của Quảng Ninh. Cụ thể là Khu neo đậu cấp vùng tại khu vực cảng Cái Rồng (huyện Vân Đồn) với sức chứa 1.000 tàu; 4 khu neo đậu cấp tỉnh gồm: Khu neo đậu tránh trú bão Tiến Tới (xã Đường Hoa, huyện Hải Hà) có sức chứa 150 tàu; Khu neo đậu tránh trú bão Cẩm Thủy (TP Cẩm Phả) sức chứa 200 tàu; Khu neo đậu tránh trú bão Vụng Sú, Thoi Dây (xã Tân Lập, huyện Đầm Hà) với sức chứa 81 tàu; Khu neo đậu tránh trú bão cho tàu thuyền tại phường Cẩm Thủy mở rộng (TP Cẩm Phả). 5 khu neo đậu này có sức chứa khoảng 2.000 tàu cá.
Toàn tỉnh còn 6 khu neo đậu trong quy hoạch là tại thị trấn Cô Tô (huyện Cô Tô); Cửa sông Cái Mắt (xã Tiên Lãng, huyện Tiên Yên); phường Hà Phong (TP Hạ Long); Quảng Hà - Phú Hải (thị trấn Quảng Hà và xã Phú Hải, huyện Hải Hà); Vĩnh Trung (xã Vĩnh Trung, TP Móng Cái); Vịnh Ô Lợn (xã Minh Châu, huyện Vân Đồn). Các khu vực này là nơi có điều kiện địa hình tự nhiên thuận lợi, được che chắn tốt về sóng, gió, dòng chảy; luồng vào đủ rộng, sâu để các tàu cá trung bình có thể vào tránh, trú. Tuy nhiên, tại nhiều cảng cá, khu neo đậu tránh, trú bão cho tàu cá hiện tại luồng lạch dẫn bị bồi lắng bùn đất, rác, nên gây nhiều khó khăn cho tàu thuyền di chuyển, người dân thường phải chờ nước lên mới có thể đưa phương tiện ra vào, chính vì vậy rất cần được tiếp tục đầu tư, cải tạo, nâng cấp, hoàn thiện để đủ điều kiện công bố đủ điều kiện hoạt động.
Được biết, hiện nay, trước tình hình biến đổi khí hậu và thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng, tỉnh Quảng Ninh đã chủ động triển khai nhiều dự án nâng cấp và xây dựng mới hệ thống hạ tầng tránh trú bão. Thời điểm này, dự án cảng cá Vạn Gia (phường Trà Cổ, TP Móng Cái) đang được đẩy mạnh thi công, tiến tới mục tiêu hoàn thành cơ bản vào năm 2026. Các hạng mục chính trong danh mục của dự án là nâng cấp mở rộng chiều dài cầu cảng nhằm tăng khả năng tiếp nhận tàu có tải trọng lớn; xây dựng nhà điều hành cùng hệ thống kiểm dịch, phân loại, bảo quản thủy sản; nâng cấp hạ tầng kỹ thuật như bãi đỗ tàu, cấp điện, cấp nước và xử lý môi trường; đồng thời kết nối với hệ thống giao thông liên vùng, đặc biệt là cụm cảng biển tổng hợp Vạn Ninh - Bắc Luân, góp phần hình thành chuỗi logistics thủy sản gắn kết với xuất khẩu.
Dự án nâng cấp cảng cá Vạn Gia được thiết kế để phục vụ đồng thời các tàu khai thác xa bờ có công suất từ 400CV trở lên, hoạt động trên vùng biển Vịnh Bắc Bộ. Bên cạnh đó, công trình còn tập trung phát triển các dịch vụ hậu cần nghề cá như tiếp nhiên liệu, cung cấp lương thực, nước ngọt, đá lạnh, thiết bị và sơ chế hải sản, đáp ứng kịp thời nhu cầu sản xuất và tiêu thụ của ngư dân.
Dự kiến đến hết quý II/2025, tổng vốn đầu tư cho hạ tầng nghề cá toàn tỉnh đạt trên 1.500 tỷ đồng, chủ yếu từ ngân sách trung ương hỗ trợ có mục tiêu, ngân sách tỉnh, vốn ODA và xã hội hóa. Ngoài ra, tỉnh đã hoàn thiện bản đồ quy hoạch hệ thống khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá đến năm 2030, bảo đảm an toàn cho toàn bộ đội tàu trên địa bàn, với hơn 7.800 phương tiện thủy sản đang hoạt động. Mục tiêu của tỉnh Quảng Ninh là đến năm 2026, cơ bản hoàn thiện mạng lưới hạ tầng tránh trú bão, neo đậu đồng bộ, tạo điều kiện để ngư dân yên tâm bám biển, phát triển kinh tế biển bền vững.
Hiện nay lượng tàu cá của tỉnh là rất lớn. Tính đến ngày 23/5/2025 toàn tỉnh có 6.191 tàu cá, trong đó có 273 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên hoạt động vùng khơi. Việc tiếp tục đầu tư hoàn thiện và đề nghị công bố các khu neo đậu tránh trú bão theo quy hoạch nhằm đáp ứng nhu cầu neo đậu tàu cá của ngư dân nói chung và trên địa bàn toàn tỉnh nói riêng rất cần thiết, đáp ứng nhu cầu thực tế hiện nay.