Khi triển khai dự án có sử dụng đất mà xuất lộ than thì xử lý thế nào? Kết luận của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh sơ kết 3 năm thực hiện Nghị quyết số 12-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về “tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, khai thác, vận chuyển, chế biến và kinh doanh than trên địa bàn tỉnh” và các chỉ đạo về tăng cường quản lý tài nguyên khoáng sản (số 40-KL/TU ngày 27-4-2017) đã chỉ đạo cụ thể việc này.
Đó là: “Đối với dự án đã xuất lộ khoáng sản (nhất là than, sét...), chủ đầu tư dừng triển khai dự án, báo cáo UBND tỉnh chỉ đạo đánh giá kỹ lưỡng theo hướng không khuyến khích việc tận thu, nếu tận thu chỉ cho phép Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV), Tổng Công ty Đông Bắc tận thu than và các nhà máy sản xuất gạch, gốm tại địa phương (cấp huyện) tận thu sét và không được thu bất cứ khoản kinh phí nào; kiên quyết không cho những trường hợp lợi dụng khai thác tài nguyên; phải khẩn trương hoàn chỉnh thủ tục pháp lý, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính với Nhà nước (nếu có)”.
Triển khai thực hiện Kết luận số 40-KL/TU về các dự án xuất lộ than, UBND tỉnh chỉ đạo: “Các sở, ban, ngành thuộc tỉnh: Khi tham mưu giải quyết đối với các dự án đã xuất lộ than (chưa được cho phép) phải báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định của Luật Khoáng sản.
Vừa qua, trong quá trình triển khai Dự án khu dân cư, chung cư phục vụ người có thu nhập thấp tại phường Hà Khánh, TP Hạ Long, do Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng và Thương mại Tân Thành (gọi tắt là Công ty Tân Thành) làm chủ đầu tư, đã xuất lộ than. Ngày 9-5-2017, tại trụ sở UBND tỉnh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Đặng Huy Hậu đã chủ trì cuộc làm việc giải quyết việc xuất lộ than này và đã kết luận, chỉ đạo. UBND tỉnh đã ban hành Thông báo số 129/TB-UBND ngày 10-5-2017 về kết luận, chỉ đạo này.
Cụ thể là, UBND tỉnh giao TKV khẩn trương tiến hành việc thu gom, giải toả, vận chuyển, tập kết, tiêu thụ lượng than xuất lộ trong phạm vi ranh giới dự án theo quy định, đảm bảo tuyệt đối an toàn cho các công trình hầm lò và khu dân cư trong khu vực. Thời gian thực hiện xong trước 30-6-2017. Trước khi tiến hành, TKV phải thống nhất với Công ty Tân Thành để lập, phê duyệt phương án thu gom, giải toả, vận chuyển, tập kết, tiêu thụ lượng than xuất lộ trong phạm vi ranh giới dự án và cải tạo phục hồi môi trường khu vực; lấy ý kiến thống nhất của UBND TP Hạ Long để hoàn thiện, phê duyệt phương án, làm cơ sở triển khai thực hiện. Yêu cầu quá trình tiến hành thực hiện phương án, TKV không được mở rộng, đào sâu ngoài ranh giới dự án; tuyệt đối không được lợi dụng để hoạt động khai thác, vận chuyển than trái phép. Giao UBND TP Hạ Long là cơ quan đầu mối, chủ động, thường xuyên kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc triển khai thực hiện dự án và phương án thu hồi than...
UBND tỉnh chỉ đạo là thế, nhưng theo công văn số 46/BC-TTh, ngày 5-6-2017 của Công ty Tân Thành gửi UBND tỉnh thì: “Tuy nhiên đến nay Công ty Tân Thành vẫn chưa nhận được phương án nào từ Công ty Than Hòn Gai - TKV hay Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam”.
UBND tỉnh đã có công văn (số 4172/UBND-CN ngày 9-6-2017) gửi UBND TP Hạ Long, Công ty Tân Thành, Trung tâm điều hành sản xuất tại Quảng Ninh - TKV yêu cầu các cơ quan, đơn vị này và các đơn vị liên quan khẩn trương thực hiện các nội dung đã chỉ đạo của UBND tỉnh tại Thông báo số 129/TB-UBND nói trên.
Với trường hợp dự án xuất lộ than như trên, Chỉ đạo của UBND tỉnh đã rõ nhiệm vụ, quy trình, nhưng vì sao các đơn vị được giao thực hiện lại chậm trễ tiến hành? Việc thực hiện có khó khăn, hay ở đây còn có nguyên do nào khác? Trong khi đó mùa mưa bão đang đến gần, dự án có nguy cơ tác động xấu đến môi trường.
Kiên quyết xử lý “xuất lộ” than theo Kết luận số 40-KL/TU sẽ chặn đứng ý đồ lợi dụng đầu tư dự án để khai thác, tận thu khoáng sản.
Nguyên Đan