Để xây dựng môi trường du lịch văn minh, an toàn, thân thiện, không chỉ cơ quan nhà nước, doanh nghiệp du lịch mà từng người dân trong cộng đồng dân cư và khách du lịch đều phải có trách nhiệm tham gia.
Nhằm xây dựng Quảng Ninh thành trung tâm du lịch chất lượng cao, tỉnh Quảng Ninh đã triển khai nhiều giải pháp, trong đó đã ban hành và thực hiện Bộ quy tắc ứng xử “Nụ cười Hạ Long”. Bộ quy tắc này xác định những điều nên và không nên với cán bộ, công chức; với doanh nghiệp du lịch; với người dân và cộng đồng địa phương và với du khách.
Đối với du khách, Bộ quy tắc xác định 3 nội dung. Thứ nhất, để tham gia bảo vệ môi trường, du khách nên: Giữ gìn môi trường tự nhiên; tiết kiệm điện, nước; sử dụng phương tiện thân thiện với môi trường; tố giác các trường hợp kinh doanh, sử dụng dịch vụ trái quy định với cơ quan chức năng… Không nên: Xả rác bừa bãi; gây ảnh hưởng đến môi trường sinh thái và cuộc sống hoang dã khi tham quan các khu bảo tồn; mua hay ăn các loài động vật hoang dã; săn bắt hay mang sản vật gì ra khỏi khu bảo tồn…
Thứ hai, để tôn trọng văn hoá và cộng đồng địa phương, du khách nên: Tìm hiểu văn hoá, truyền thống và tôn trọng cộng đồng địa phương nơi đến tham quan; ăn mặc và có thái độ đúng mực khi đến nơi thờ tự tín ngưỡng; sử dụng dịch vụ của các cơ sở du lịch có trách nhiệm; đóng góp từ thiện thông qua các cơ sở có uy tín. Không nên: mặc trang phục hở hang hoặc có in hình ảnh phản cảm khi đến đền, chùa; bày tỏ tình cảm riêng tư thái quá chốn đông người; hút thuốc lá nơi công cộng; tham gia hay sử dụng, mua bán chất kích thích, ma tuý và mại dâm; cho tiền trẻ em, người ăn xin…
Thứ ba, để hỗ trợ kinh tế địa phương, du khách nên: Mua và tiêu dùng sản phẩm được sản xuất tại địa phương; ủng hộ các tổ chức du lịch có trách nhiệm với môi trường, xã hội; sử dụng dịch vụ từ các đơn vị cung cấp được chứng nhận.
Trong thực tế, nhiều du khách thực hiện tốt những điều được nêu trong Bộ quy tắc ứng xử “Nụ cười Hạ Long”. Một số chủ cơ sở làm dịch vụ du lịch chia sẻ rằng, khách Âu, Mỹ, Nhật rất có trách nhiệm cả trong việc bảo vệ môi trường, tôn trọng văn hoá và hỗ trợ kinh tế địa phương. Khách nội địa gần đây cũng có nhiều tiến bộ, nhất là trong việc tố giác, phản ánh kịp thời các trường hợp kinh doanh, sử dụng dịch vụ, sản phẩm du lịch trái quy định. Nhờ đó mà cơ quan chức năng, các doanh nghiệp du lịch đã có những giải pháp điều chỉnh kịp thời, góp phần xây dựng môi trường du lịch an toàn, thân thiện, hấp dẫn.
Bên cạnh đó, vẫn còn một bộ phận không nhỏ du khách có những hành vi không nên, thiếu những việc nên làm như Bộ quy tắc ứng xử “Nụ cười Hạ Long” đã nêu. Chính quyền, doanh nghiệp, cộng đồng dân cư ở Quảng Ninh thời gian qua đã quyết tâm, có nhiều hành động cụ thể xây dựng môi trường du lịch văn minh, an toàn, thân thiện. Du khách đến Quảng Ninh cũng phải có trách nhiệm tham gia vào công việc này.
Ngọc Hà