Không chỉ là một trong những tiền đồn, có vị trí trọng yếu về chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh và đối ngoại trên vùng biển Đông Bắc của Tổ quốc, Cô Tô còn sở hữu điều kiện tự nhiên và đa dạng sinh học phong phú khiến nơi đây trở thành thiên đường du lịch sinh thái, điểm đến xanh, hấp dẫn du khách bốn mùa.
Nằm ở phía Đông Bắc tỉnh Quảng Ninh, huyện đảo Cô Tô có diện tích tự nhiên trên 47km2, dân số khoảng 6.700 người, với hơn 50 đảo lớn, nhỏ trong đó có ba đảo lớn nhất là Cô Tô, Thanh Lân và đảo Trần.
Cô Tô là vùng biển có giá trị đa dạng sinh học hàng đầu của Việt Nam. Hệ sinh thái điển hình cho vùng biển nhiệt đới trong đó có hệ sinh thái rạn san hô. Đây cũng là nơi có nhiều loài hải sản quý hiếm như tôm hùm, bào ngư, hải sâm, cầu gai, cua, ghẹ, cá song, cá mú, mực, san hô sừng... Cô Tô có những bãi biển sạch với làn nước trong xanh, bờ biển thoải như Bãi Tàu Đắm, Hồng Vàn, Vàn Chảy, Bắc Vàn, Vòm Si, Vụng Tiên... nơi du khách có thể chiêm ngưỡng loài sao biển, thỏa thích ngắm những con sóng, những vách núi kỳ thú lung linh trong ánh bình minh và huyền ảo lúc hoàng hôn.
Đặc biệt, đến với Cô Tô lớn du khách sẽ được khám phá rừng chõi nguyên sinh lớn nhất cả nước. Rừng có diện tích 10ha, thuộc xã Đồng Tiến, cách trung tâm huyện khoảng 9km. Theo các nhà khoa học lâm nghiệp, phải mất hàng trăm năm mới có được một rừng chõi nguyên sinh như ở Cô Tô. Nhiều cây chõi cổ thụ ở đây cao hơn 20m, tuổi thọ gần 100 năm. Ngoài giá trị cảnh quan, rừng chõi còn có giá trị về đa dạng sinh học. Tháng 4, khi hoa chõi nở là khoảng thời gian thích hợp nhất để du khách trải nghiệm, tận hưởng không khí trong lành, yên tĩnh, tham gia các hoạt động như trekking rừng, chụp ảnh lưu niệm, nghiên cứu…
Kể từ năm 2023, khi hoạt động lặn biển tại Cô Tô được cấp phép, du khách lại có thêm một phương thức mới để trải nghiệm du lịch sinh thái. Đó là lặn biển ngắm san hô, cho cá ăn. Hoạt động được triển khai tại đảo Thanh Lân trở thành sản phẩm độc đáo, thu hút không chỉ du khách trong nước mà rất đông du khách quốc tế tham gia. Với trải nghiệm này, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng thế giới san hô rực rỡ đầy màu sắc mà còn có cơ hội được tìm hiểu về hiện trạng san hô tại khu bảo tồn biển Cô Tô và cùng chung tay bảo tồn san hô.
Anh Phạm Văn Đức, Giám đốc Công ty Khám Phá Cô Tô, người khởi xướng ý tưởng phục hồi các khu vực san hô bị suy giảm “trồng rừng dưới đáy biển” cho biết: “Các hoạt động du lịch như lặn biển được triển khai với nguyên tắc tôn trọng và bảo vệ môi trường. Du khách được khuyến cáo không chạm vào san hô và có thể cùng nhân viên công ty tham gia nhặt rác dưới đáy biển. Chúng tôi cũng chào đón du khách chung tay trồng và cấy san hô. Đến nay, hơn 500m2 san hô đã được cấy và đang phát triển rất tốt. Chúng tôi sẽ tiếp tục dự án nhằm mở rộng diện tích san hô được phục hồi, qua đó góp phần bảo tồn hệ sinh thái biển của Cô Tô”.
Cô Tô hướng tới là khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng biển đảo cấp quốc gia. Để làm được điều này huyện xác định mục tiêu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đảm bảo tính bền vững, phát triển “xanh”, có trách nhiệm với môi trường và xã hội. Cô Tô là một trong những huyện đảo tiên phong trong cả nước về thực hiện bảo vệ môi trường. Với việc đẩy mạnh triển khai Đề án 175 về “Huyện đảo Cô Tô không có rác thải nhựa”, không chỉ ý thức của cán bộ, công chức, viên chức, người dân Cô Tô về hạn chế sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần, phân loại rác thải tại nguồn được nâng cao mà du khách cũng được đề cập là nhân tố quan trọng và quyết định góp phần giữ cho Cô Tô xanh và phát triển một ngành du lịch bền vững, thân thiện với môi trường.
Ông Hà Mạnh Hùng, Trưởng phòng Nông nghiệp - Môi trường và Xây dựng huyện Cô Tô cho biết: Một số tuyến đường tại Thanh Lân, Đảo Trần đã sử dụng năng lượng mặt trời nhằm giảm thiểu hiệu ứng nhà kính. Đặc biệt trong các cơ sở kinh doanh du lịch, chúng tôi đã vận động trên 800 phòng sử dụng chai nước thủy tinh, sử dụng điện, nước tiết kiệm làm sao để phát triển du lịch xanh từ những hành động nhỏ. Cô Tô đã được tỉnh đưa vào quy hoạch là Khu du lịch quốc gia. Đây sẽ là điều kiện để huyện đề xuất áp dụng một số cơ chế như thu phí vệ sinh môi trường qua khách du lịch, từ đó tạo nguồn lực cho việc tái đầu tư, thực hiện các quy định về thu gom, xử lý rác thải tốt hơn”.