Sau khi Giáo hoàng Francis qua đời, tang lễ của ông sẽ được tổ chức trong 9 ngày tại Vatican, với hàng loạt nghi thức truyền thống được tuân thủ nghiêm ngặt.
Giáo hoàng Francis, Giáo hoàng thứ 266 của Giáo hội Công giáo La Mã, qua đời ngày 21/4 ở tuổi 88. Với cương vị người dẫn dắt nhánh lớn nhất của Kitô giáo, tôn giáo lớn nhất thế giới, Giáo hoàng Francis là lãnh đạo tinh thần của 1,4 tỷ tín đồ.
Sau khi Giáo hoàng Francis qua đời, Vatican sẽ khởi động một loạt thủ tục thiêng liêng, theo quy trình đã được Tòa Thánh thiết lập từ lâu.
Chứng tử và chuẩn bị
Ngay sau thông báo chính thức, các quan chức Vatican bắt đầu quá trình xác nhận cái chết của Giáo hoàng. Trách nhiệm này thường thuộc về Bộ Y tế Vatican và Hồng y Nhiếp chính. Người hiện giữ vai trò này là Hồng y Joseph Farrell, 77 tuổi. Ông cũng được giao nhiệm vụ giám sát những công việc chuẩn bị ban đầu cho tang lễ.
Hồng y Farrell làm việc này bằng cách kiểm tra cơ thể Giáo hoàng, nhận định nguyên nhân cái chết và viết báo cáo. Hồng y sau đó gọi to tên rửa tội của Giáo hoàng ba lần. Nếu không nhận được phản hồi, Hồng y sẽ tuyên bố rằng Giáo hoàng đã qua đời. Trước đây, Vatican chứng tử bằng cách sử dụng một chiếc búa bạc nhỏ để gõ vào trán giáo hoàng, nhưng thủ tục này đã chấm dứt vào năm 1963.
Sau khi hoàn tất quá trình chứng tử, Vatican sẽ thông báo qua các kênh chính thức về việc Giáo hoàng qua đời. Từ thời điểm này, dinh thự của Giáo hoàng sẽ được khóa.
Theo thông lệ, thi hài của Giáo hoàng sẽ được chuyển đến nhà nguyện riêng. Tại đây, thi hài sẽ được mặc áo dòng trắng và đặt trong quan tài gỗ lót kẽm.
Vatican quy định mũ mitra và dây pallium của Giáo hoàng sẽ được đặt sang một bên, trong khi thi hài tiếp tục được khoác lên áo lễ màu đỏ, theo đúng tập tục lâu đời.
Nhẫn Ngư phủ của Giáo hoàng sau đó sẽ bị phá vỡ trong một nghi lễ nhằm đánh dấu kết thúc nhiệm kỳ. Đây là chiếc nhẫn tượng trưng cho quyền lực và quyền cai trị, được đặt làm riêng cho từng giáo hoàng.
Theo truyền thống, Hồng y Nhiếp chính sẽ thực hiện nghi lễ này bằng cách dùng một chiếc búa đặc biệt nghiền nát chiếc nhẫn nhằm ngăn nó bị sử dụng sai mục đích, đồng thời xác nhận một cách trực quan rằng triều đại giáo hoàng đã khép lại.
Thời gian tang lễ
Sau quá trình xác nhận ban đầu và chuẩn bị nghi lễ, Vatican có thể sẽ tuyên bố thời gian để tang kéo dài 9 ngày, được gọi là Novendiale.
Trong thời gian đó, Italy có thể tuyên bố một ngày quốc tang. Trong 9 ngày này, nhiều lễ tưởng niệm khác nhau sẽ được tổ chức, cho phép các tín đồ Công giáo tỏ lòng tôn kính tới Giáo hoàng Francis cũng như bày tỏ tiếc thương.
Khác với truyền thống trước đây, thi thể Giáo hoàng sẽ không được đặt trên một bục cao hay nhà táng mà có thể vẫn nằm trong quan tài. Công chúng có thể tới ngắm nhìn và từ biệt ông lần cuối.
Điều này phù hợp với quan điểm đề cao những điều đơn giản của Giáo hoàng Francis và việc ông không thích những nghi lễ quá cầu kỳ cho cái chết của mình. Một đám rước chính thức dự kiến đưa thi hài Giáo hoàng đến Vương cung Thánh đường Thánh Peter, nơi hàng nghìn tín đồ, các quan chức và quan sát viên quốc tế sẽ đến tỏ lòng thành kính.
Trong thời gian để tang, Vatican sẽ ở trong tình trạng được gọi là sede vacante (ghế trống), hay giai đoạn chuyển tiếp, khi quyền quản lý Giáo hội được trao cho Hồng y đoàn. Các hồng y sẽ xử lý công việc hàng ngày của Tòa Thánh, nhưng họ sẽ không đưa ra bất kỳ quyết định quan trọng nào cho đến khi một giáo hoàng mới được bầu.
Nơi an nghỉ của Giáo hoàng
Theo truyền thống, tang lễ của giáo hoàng được tổ chức vài ngày sau khi ông qua đời. Sự kiện thường được tổ chức ở nhiều nhà thờ tại Rome để tạo điều kiện cho người dân tưởng niệm.
Một khía cạnh quan trọng trong quá trình này là quy trình chôn cất.
Trong lịch sử, các giáo hoàng được chôn cất trong ba chiếc quan tài lồng vào nhau làm bằng gỗ bách, kẽm và cây du. Tuy nhiên, với đức tính khiêm nhường của mình, Giáo hoàng Francis có thể sẽ được chôn cất trong một chiếc quan tài gỗ lót kẽm.
Trong lễ tang, theo thông lệ, quan tài sẽ được niêm phong sau khi người ta đặt một tấm vải lụa trắng lên mặt Giáo hoàng, cử chỉ tượng trưng cho việc chuyển tiếp sang trạng thái an nghỉ vĩnh hằng.
Ngoài ra, một túi tiền xu được đúc trong thời gian giáo hoàng tại nhiệm và một tài liệu được gọi là rogito có thể được đặt bên trong quan tài. Rogito, ghi lại cuộc đời và những thành tựu của Giáo hoàng, sẽ được đọc to trước khi niêm phong quan tài.
Theo truyền thống cổ xưa, thi hài Giáo hoàng Francis sẽ được chôn cất tại Vương cung Thánh đường Đức Bà Cả, nhà thờ mà ông thường xuyên lui tới để cầu nguyện và chiêm nghiệm.
Mật nghị Hồng y bầu giáo hoàng mới
Sau khi tang lễ và nghi lễ chôn cất hoàn tất, giai đoạn quan trọng tiếp theo là Mật nghị Hồng y. Mật nghị thường được triệu tập 15 đến 20 ngày sau khi giáo hoàng qua đời để bầu giáo hoàng mới.
Mật nghị dự kiến do Hồng y Giovanni Battista Re, 91 tuổi, người hiện là niên trưởng Hồng y đoàn, chủ trì.
Mật nghị sẽ tập hợp không quá 120 hồng y, tất cả đều dưới 80 tuổi, để tiến hành bầu giáo hoàng. Quá trình này diễn ra tại Nhà nguyện Sistine và được kiểm soát vô cùng chặt chẽ nhằm đảm bảo rằng quyết định của từng hồng y không bị tác động bởi yếu tố bên ngoài.
Quá trình cũng gồm nhiều vòng bỏ phiếu. Nếu không có ứng viên nào nhận được hai phần ba số phiếu cần thiết trong một vòng, các lá phiếu sẽ được thu lại và đốt. Kết quả cuối cùng sẽ được thông báo thông qua khói thoát ra từ ống khói của nhà nguyện. Khói đen báo hiệu chưa có quyết định nào được đưa ra, khói trắng báo hiệu đã bầu được giáo hoàng mới.
Chuyển giao
Khi một ứng viên đạt được số phiếu cần thiết để đắc cử, các thủ tục sắc phong tân giáo hoàng sẽ được tiến hành ngay lập tức. Niên trưởng Hồng y đoàn sẽ hỏi ứng viên được bầu liệu ông có sẵn sàng đảm nhận chức vụ hay không.
Sau đó, ứng viên phải chọn tông hiệu. Đây là quyết định quan trọng đánh dấu khởi đầu vai trò của một lãnh đạo tinh thần của Giáo hội Công giáo.
Sau khi chấp nhận chức vụ và chọn xong tông hiệu, tân giáo hoàng sẽ mặc áo dòng trắng, tượng trưng cho sự trong sạch và khởi đầu mới. Tiếp theo đó, một hồng y cao tuổi sẽ phát đi tuyên bố "Habemus papam" tức "Chúng ta đã có một giáo hoàng" từ ban công Vương cung Thánh đường Thánh Peter, báo hiệu kỷ nguyên mới cho Giáo hội.