Với nghệ nhân dân gian Đặng A Mản, thôn Nam Hả Trong, xã Nam Sơn, huyện Ba Chẽ, niềm say mê lớn nhất trong suốt cuộc đời chính là giải mã, tìm hiểu và sưu tầm vốn văn hóa độc đáo của người dân tộc Dao quê mình. Những chồng sách Nôm, những lối hát đối cổ truyền, những nghi lễ cần có trong lễ cấp sắc của người Dao…. Tất cả đều được ông sưu tầm và nâng niu, gìn giữ như những báu vật vô giá.
Với niềm đam mê hát chèo sâu nặng, Nghệ nhân dân gian Thanh Hương đã thầm lặng cống hiến, biểu diễn và truyền dạy hát chèo đến với công chúng yêu nghệ thuật dân tộc ở Quảng Ninh.
Những nội dung về văn hóa, lễ hội, lịch sử truyền thống của tỉnh Quảng Ninh đã được nhiều nghệ nhân dân gian đưa tăng cường vào giờ ngoại khoá trong chương trình giáo dục phổ thông.
Những năm qua, các giá trị văn hóa của các dân tộc thiểu số huyện ba Chẽ tưởng chừng bị mai một đã được làm sống lại trong cộng đồng và truyền bá rộng rãi. Những kết quả của ngày hôm nay là thành quả trong suốt hành trình tìm kiếm, sưu tầm của những Nghệ nhân dân gian – những báu vật nhân văn sống. Họ là chủ thể quan trọng gìn giữ, trao truyền và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của địa phương.
Đến nay, qua 3 đợt xét tặng, Quảng Ninh đã có 2 Nghệ nhân Nhân dân (NNND) và 36 Nghệ nhân Ưu tú (NNƯT) được vinh danh. Đấy là chưa kể gần một trăm Nghệ nhân dân gian được Hội Văn nghệ dân gian phong tặng. Tuy nhiên, Quảng Ninh cũng còn nhiều nghệ nhân ở các địa phương đang nắm giữ những di sản văn hoá phi vật thể khác nhau, cần được quan tâm tôn vinh hơn nữa.
Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực văn hóa của Quảng Ninh, hướng tới bảo tồn văn hóa, đặc biệt là văn hóa đồng bào DTTS gắn với phát triển bền vững, cần nhìn nhận và phát huy xứng đáng vai trò của các nghệ nhân dân gian. Họ vừa là người nắm giữ hồn cốt văn hoá truyền thống lại vừa trao truyền và bồi dưỡng cho các thế hệ kế cận.
