Sau hơn nửa ngày làm việc khẩn trương, khoa học và nghiêm túc, kỳ họp thứ 26 (kỳ họp chuyên đề) của HĐND tỉnh Quảng Ninh khóa XIV đã thành công tốt đẹp. Thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm trước cử tri và nhân dân toàn tỉnh, kỳ họp không chỉ là một sự kiện thường kỳ mà còn là dấu mốc đặc biệt quan trọng, ghi dấu bước tiến mới trong "cuộc cách mạng" tái thiết bộ máy chính quyền địa phương; hướng tới sự tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, vì sự phát triển bền vững của tỉnh và đất nước.
Sẵn sàng cho cuộc "tái thiết" bộ máy
Kỳ họp thứ 26 – kỳ họp chuyên đề của HĐND tỉnh khóa XIV diễn ra trong bối cảnh cả nước nói chung và tỉnh Quảng Ninh nói riêng đang khẩn trương thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy và quyết tâm thực hiện mục tiêu tăng trưởng. Kỳ họp đã xem xét thông qua 9 Nghị quyết quan trọng. Trong đó, đã quyết định nhiều vấn đề cấp bách phục vụ cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, khơi thông nguồn lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2025 để đáp ứng yêu cầu rất cao của đất nước trong kỷ nguyên mới.
Đáng chú ý là Nghị quyết tán thành chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã thuộc tỉnh Quảng Ninh. Đây là nội dung rất quan trọng, là bước cụ thể hóa các chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước và của tỉnh nhằm đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền địa phương tinh gọn, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với tiêu chí, quy mô để tổ chức theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Theo Nghị quyết, phương án đề xuất sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh giảm từ 171 xuống còn 51 đơn vị, trong đó có 27 phường, 21 xã, 3 đặc khu (Vân Đồn, Cô Tô, Móng Cái), giảm 120 đơn vị, đạt tỷ lệ 70,17%. Trong trường hợp không thành lập đặc khu Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh còn 54 đơn vị hành chính, gồm: 30 phường, 22 xã và 2 đặc khu (Vân Đồn, Cô Tô), giảm 117 đơn vị, đạt tỷ lệ 68,42%. Đây là tỷ lệ cao, góp phần tinh giản bộ máy, giảm chi ngân sách, nâng cao hiệu quả hoạt động của chính quyền cơ sở.
Đại biểu Lài Thị Hiền, Tổ đại biểu Tiên Yên - Bình Liêu - Ba Chẽ, khẳng định: Tôi nhất trí với việc ban hành Nghị quyết này vì đây là thực hiện chủ trương lớn của Đảng, Chính phủ trong việc tinh gọn bộ máy tổ chức, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội. Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã là yêu cầu cấp thiết, góp phần giảm chi ngân sách, tập trung nguồn lực, mở rộng không gian phát triển, thu hút đầu tư, thúc đẩy tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và giải quyết các bất cập trong quản lý địa giới hành chính. Đây cũng là bước chuẩn bị quan trọng, tạo nền tảng pháp lý cho quy hoạch xây dựng đô thị, gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh và phù hợp với chủ trương đẩy mạnh phân cấp, trao quyền cho chính quyền địa phương, đặt nền móng cho sự phát triển đột phá của Quảng Ninh trong những năm tới.
Nhiều đại biểu cũng bày tỏ sự đồng tình và đánh giá cao cách làm bài bản, chặt chẽ của Quảng Ninh, từ quá trình chuẩn bị, lấy ý kiến nhân dân, đến việc đảm bảo các yếu tố lịch sử, văn hóa, địa lý, tập quán địa phương, với tỷ lệ đồng thuận đạt trên 99%.
Đại biểu Nguyễn Mai Hùng, Trưởng phòng Khảo thí và Đảm bảo chất lượng (Trường Đại học Hạ Long), Tổ đại biểu Uông Bí, nhấn mạnh: Thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã chỉ đạo các địa phương tuân thủ đầy đủ quy trình theo quy định tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 và các nghị quyết liên quan để xây dựng đề án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã. Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã được lấy ý kiến từ nhiều cấp, ngành, được Hội đồng nhân dân cấp xã thông qua với sự nhất trí tuyệt đối, được 99,53% (trên tổng số phiếu phát ra) cử tri đồng thuận. Kết quả này thể hiện quyết tâm chính trị cao của tỉnh Quảng Ninh trong việc thực hiện các chủ trương của Đảng, Nhà nước về đổi mới tổ chức bộ máy chính quyền địa phương theo hướng tinh gọn, hiệu quả.
Bên cạnh nội dung sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, kỳ họp cũng thông qua nhiều nghị quyết quan trọng khác về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025; kế hoạch đầu tư công năm 2025 từ nguồn vốn NS tỉnh; bổ sung một số cơ chế, biện pháp điều hành NSĐP năm 2025 và thông qua danh mục các khu đất đấu thầu dự án có sử dụng đất; các công trình, dự án thu hồi, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, rừng đợt 2 năm 2025 nhằm bảo đảm sử dụng hợp lý, hiệu quả các nguồn lực, là cơ sở triển khai các dự án, công trình phát triển kinh tế - xã hội, ưu tiên bố trí vốn cho các dự án, công trình khởi công mới, cấp thiết phục vụ an sinh xã hội, phát triển kinh tế- xã hội, góp phần vào mục tiêu tăng trưởng năm 2025 và các năm tiếp theo của tỉnh.
Cùng với đó, Quy định thẩm quyền quyết định việc mua sắm tài sản phục vụ nhiệm vụ khoa học - công nghệ được nhất trí thông qua tại kỳ họp góp phần cụ thể hoá các chủ trương của Trung ương và của Tỉnh uỷ về đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; tháo gỡ điểm nghẽn về nguồn lực trong hoạt động khoa học công nghệ và chuyển đổi...
Hiện thực hóa khát vọng, kiến tạo tương lai
Với tinh thần trách nhiệm, quyết tâm chính trị cao nhất, cùng với sự tán thành tuyệt đối các dự thảo nghị quyết trình kỳ họp, các đại biểu HĐND tỉnh đã thể hiện quan điểm, hiến kế tâm huyết, chất lượng nhằm góp phần triển khai nghiêm túc, kịp thời, quyết liệt, đồng bộ và hiệu quả các nghị quyết của HĐND tỉnh.
Hiến kế tại kỳ họp, đại biểu HĐND tỉnh Đào Biên Thuỳ, Phó Chủ tịch HĐND huyện Đầm Hà, Tổ đại biểu Hải Hà - Đầm Hà, cho rằng: Để các đơn vị hành chính cấp xã mới đi vào hoạt động hiệu quả, cần phải chuẩn bị tốt phương án sắp xếp, tổ chức bộ máy, bố trí cán bộ, công chức, viên chức đảm bảo chính quyền địa phương đi vào hoạt động thông suốt, hiệu lực, hiệu quả ngày từ 1/7/2025; giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp đảm bảo liên tục, không bị gián đoạn. UBND tỉnh sớm chỉ đạo rà soát điều chỉnh lại quy hoạch vùng xã đến năm 2030 (tầm nhìn đến năm 2050), Quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021-2030; có chủ trương để các địa phương rà soát sắp xếp các thôn, khu cho phù hợp với đơn vị hành chính xã, phường mới. Qua nghiên cứu đơn vị hành chính mới của các địa phương Tiên Yên, Bình Liêu, Ba Chẽ, Đầm Hà, Hải Hà, Móng Cái đều có các xã thuộc vùng khó khăn, có đông đồng bào dân tộc thiểu số, tôi cho rằng cần phải ban hành cơ chế đặc thù hỗ trợ các xã khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số như về phát triển trồng rừng, nông nghiệp, hỗ trợ việc làm, bảo hiểu y tế, cơ chế khuyến khích phát triển mạnh mẽ các sản phẩm du lịch cộng đồng…; có cơ chế hỗ trợ cán bộ, công chức làm việc tại xã khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Trước những trăn trở về việc chia cắt địa giới hành chính, giao thông đi lại khó khăn, khoảng cách địa lý giữa các hộ dân ở khu vực nông thôn miền núi; việc đảm bảo giải quyết TTHC cho người dân không bị gián đoạn; bố trí cán bộ; xử lý tài sản dôi dư… khi thực hiện phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, một số đại biểu cũng đã đề xuất nhiều giải pháp cụ thể để tháo gỡ nhanh chóng triển khai phương án sáp nhập các xã, phường.
Đại biểu HĐND tỉnh La Thị Thuỷ, Trưởng phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện Tiên Yên, Tổ đại biểu Tiên Yên - Bình Liêu - Ba Chẽ đề nghị: Cần nghiên cứu rà soát sửa đổi, bổ sung ban hành các băn bản hướng dẫn điều chỉnh hồ sơ giấy tờ thủ tục hành chính, chế độ đảm bảo thuận lợi cho người dân. Bên cạnh đó cần tiến hành rà soát, điều chỉnh bổ sung những quy định về chức danh, số lượng và mức phụ cấp cho đội ngũ cán bộ công chức những người hoạt động không chuyên trách cấp xã sau khi sáp nhập; cần có giải pháp phù hợp để xử lý vấn đề dôi dư cán bộ, công chức khi tiến hành sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế. Trong đó, cần quan tâm xây dựng chính sách với cơ chế tài chính phù hợp, điều kiện kinh tế của tỉnh để động viên khuyến khích cán bộ, công chức nghỉ hưu trước tuổi, thôi việc đảm bảo ổn định đời sống, tạo việc làm mới.
Một số đại biểu cũng cho rằng cần phải thực hiện phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, rõ ràng cho các đơn vị hành chính mới về quản lý kinh tế, ngân sách, đầu tư xây dựng cơ bản, đất đai và một số lĩnh vực khác để giải quyết các hoạt động của cử tri; xây dựng quy chế hoạt động cụ thể, rõ ràng; phân công nhiệm vụ phù hợp cho từng cán bộ, công chức để nhanh chóng ổn định hoạt động chính quyền. Đồng thời, khẩn trương rà soát, đánh giá lại toàn bộ trụ sở, tài sản công của các đơn vị hành chính sau sắp xếp để có phương án sử dụng, bố trí hợp lý, tránh lãng phí.
Tham góp, hiến kế về những giải pháp thiết thực, hiệu quả để khơi thông nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2025; cụ thể hoá các chủ trương của Trung ương và của Tỉnh uỷ về đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tại kỳ họp, nhiều đại biểu cho rằng: Cần phải bảo đảm sử dụng hợp lý, hiệu quả các nguồn lực, ưu tiên bố trí vốn cho các dự án, công trình khởi công mới, cấp thiết phục vụ an sinh xã hội, phát triển kinh tế- xã hội; tháo gỡ điểm nghẽn về nguồn lực trong hoạt động khoa học công nghệ và chuyển đổi số...
Diễn ra trong một khoảng thời gian rất ngắn, với khối lượng công việc nhiều và đặc biệt quan trọng, Kỳ họp thứ 26 đã cho thấy rõ vai trò chủ động, quyết liệt của HĐND tỉnh nhằm quyết định nhiều vấn đề cấp bách phục vụ cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy; tạo động lực mới cho tăng trưởng nền kinh tế, thúc đẩy sự phát triển bền vững của tỉnh.
Bế mạc kỳ họp, Chủ tịch HĐND tỉnh, chủ tọa kỳ họp đề nghị các cấp, ngành, địa phương tập trung chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện Đề án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã ngay sau khi được cấp có thẩm quyền quyết định thông qua, bảo đảm sự ổn định của các cơ quan, đơn vị hành chính sau sắp xếp hoạt động thông suốt, hiệu quả, không để gián đoạn công việc. Song song với đó, tổ chức triển khai thực hiện quyết liệt, hiệu quả các chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh về các nhiệm vụ, giải pháp thúc đẩy tăng trưởng, phát triển kinh tế xã hội của tỉnh năm 2025 để hoàn thành mục tiêu tăng trưởng đạt 14% trở lên. Trong đó, phải khai thác có hiệu quả các động lực tăng trưởng mới và tập trung thực hiện các nhiệm vụ đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo quốc gia, Chính phủ.