Trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh hiện đang có 4 nhà máy sản xuất xi măng (Lam Thạch, Thăng Long, Hạ Long, Cẩm Phả), 4 nhà máy nhiệt điện đang hoạt động (Quảng Ninh, Mông Dương, Cẩm Phả, Đông Triều) và 1 nhà máy nhiệt điện vừa được cấp phép hoạt động là Thăng Long. Tất cả các nhà máy sản xuất xi măng, nhiệt điện này đều nằm ở những vị trí đặc biệt nhạy cảm về môi trường, cảnh quan, nhất là đối với khu vực ven Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long.
Trong đó, tại khu vực vịnh Cửa Lục đầu nguồn đổ ra Vịnh Hạ Long đang có 2 nhà máy sản xuất xi măng (Thăng Long, Hạ Long) với công suất 2,8 triệu tấn clinker, 1.750 tấn xi măng/năm, 2 nhà máy sản xuất nhiệt điện (Quảng Ninh, Thăng Long) tổng công suất 1.820MW. Tại khu vực ven bờ Vịnh Bái Tử Long có 2 nhà máy sản xuất nhiệt điện (gồm Cẩm Phả 1, 2; Mông Dương 1, 2) có công suất 1.680MW và Nhà máy Sản xuất xi măng Cẩm Phả công suất 2,3 triệu tấn xi măng/năm.
Mặc dù các đơn vị sản xuất xi măng, nhiệt điện đều thực hiện các biện pháp để đảm bảo tác động môi trường trong mức cho phép, tỉnh cũng đã lắp đặt có hệ thống quan trắc môi trường tự động tại các khu vực này, tăng cường thanh, kiểm tra, xử lý nhằm kiểm soát tình trạng những hiện tượng bụi từ hoạt động sản xuất của các nhà máy này tác động đến đời sống của người dân, đến hoạt động kinh tế khác vẫn diễn ra. Điều đáng lo ngại hơn cả là những nhà máy sản xuất nhiệt điện, xi măng này đang có những tác động tiêu cực đến cảnh quan và môi trường phát triển du lịch của tỉnh.
Di dời, chấm dứt hoạt động, kiểm soát chặt chẽ nguồn thải của các nhà máy xi măng, nhiệt điện là vấn đề cử tri trên toàn tỉnh đã kiến nghị rất nhiều trong thời gian qua. Tại kỳ họp thứ 8, HĐND tỉnh khóa XIII, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Văn Đọc đã khẳng định tỉnh Quảng Ninh sẽ không phát triển thêm nhà máy xi măng và nhiệt điện trên địa bàn. Đối với các nhà máy đang hoạt động sẽ tăng cường công tác giám sát, kiểm tra và có chế tài xử lý nghiêm khi có vi phạm.
Không bổ sung quy hoạch, không đồng ý cho nghiên cứu đầu tư các dự án mới về xi măng, nhiệt điện trên địa bàn tỉnh, đề xuất được di dời 2 nhà máy xi măng tại khu ven Vịnh Hạ Long đang nhận được sự đồng tình ủng hộ cao của dư luận. Nhất là khi tỉnh làm cương quyết yêu cầu Công ty Nhiệt điện Mông Dương phải đầu tư lắp lọc bụi tĩnh điện, chuyển đốt dầu FO sang dầu DO để giảm việc bụi phát tán ra môi trường. Đồng thời đã từ chối không nghiên cứu, cấp phép đầu tư 2 nhà máy nhiệt điện tại Đầm Hà và Quảng Yên.
Quảng Ninh đẹp, nổi tiếng trên thế giới nhờ có Vịnh Hạ Long - Di sản kỳ quan thiên nhiên của thế giới; Quảng Ninh đang lấy du lịch, dịch vụ làm trọng tâm phát triển mà muốn du lịch phát triển bền vững thì môi trường phải sạch, cảnh quan thiên nhiên phải được bảo vệ. Thủ tướng Chính phủ trong định hướng phát triển đối với tỉnh Quảng Ninh vừa qua đã nhấn mạnh tỉnh phải có các giải pháp kiên quyết hạn chế ô nhiễm môi trường, giảm tối đa tác động tiêu cực đến tài nguyên du lịch.
Chính vì vậy, những hoạt động sản xuất kinh doanh gây ô nhiễm môi trường cao cần phải được loại bỏ và càng cần có thái độ kiên quyết, dứt khoát không cấp phép đối với hoạt động sản xuất xi măng, nhiệt điện trên địa bàn tỉnh, nhất là những khu vực có tác động, ảnh hưởng trực tiếp tới Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long.
Ngọc Lan