Thời gian qua, thủ đô Hà Nội cùng một số tỉnh, thành phố trong cả nước có mức ô nhiễm không khí vượt mức nguy hại. Có những nơi ở Hà Nội ghi nhận chỉ số chất lượng không khí (chỉ số AQI) lên tới 341, vượt ngưỡng cho phép rất nhiều, đã ảnh hưởng lớn đến đời sống, sinh hoạt, công việc, học tập của người dân trên địa bàn thủ đô.
Minh chứng là suốt nhiều ngày qua, tỷ lệ người nhập viện liên quan đến các bệnh lý đường hô hấp tăng đột biến, trong đó đa phần là người già, trẻ nhỏ. Nguyên nhân của hiện tượng này là do không khí bị ô nhiễm nặng nề đã ảnh hưởng đến sức khỏe người dân nói chung, đặc biệt người già, phụ nữ có thai, trẻ em và những người có bệnh lý về hô hấp, tim mạch.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ô nhiễm không khí được coi là kẻ giết người thầm lặng. Ước tính có khoảng 30% các trường hợp tử vong do ung thư phổi có liên quan đến ô nhiễm không khí. Tương tự như vậy, tỷ lệ đột quỵ não cũng như các bệnh lý về tim mạch chiếm khoảng 25%. Riêng đối với bệnh lý hô hấp, các đối tượng bị ảnh hưởng nhiều hơn rất nhiều, ước tính khoảng 43% các trường hợp tử vong do các bệnh lý hô hấp có liên quan đến ô nhiễm không khí.
Với tình trạng ô nhiễm không khí ngày càng diễn biến phức tạp, các chuyên gia khuyến cáo những người mắc bệnh về hô hấp không nên ra ngoài khi không có việc thật sự cần thiết trong những thời điểm không khí bị ô nhiễm nặng. Nếu đi ra ngoài nên đeo khẩu trang, phải chọn lựa khẩu trang có thể lọc được bụi mịn. Người dân nên hạn chế ra ngoài, vận động tập thể dục, lao động ngoài trời khi chất lượng không khí ở mức xấu.
Những ngày qua, để ứng phó với ô nhiễm không khí, nhiều trường học trên địa bàn Hà Nội đã cho học sinh học tập, sinh hoạt ngoại khóa chủ yếu ở trong phòng học, nhà đa năng để hạn chế các em hít thở phải không khí có nhiễm bụi mịn, ảnh hưởng đến sức khỏe. Đồng thời nhiều nhà trường cũng kiến nghị cần ban hành quy chuẩn cho phép trẻ em được nghỉ học trong những ngày không khí ở mức xấu.
Lý giải về hiện tượng không khí ô nhiễm, nhiều chuyên gia cho rằng nguyên nhân khách quan là do ảnh hưởng điều kiện thời tiết cực đoan. Cùng với đó nguyên nhân chủ quan là từ khí thải của các phương tiện giao thông tập trung cao tại khu đô thị; người dân sử dụng bếp than tổ ong, đốt rơm rạ; phá dỡ công trình xây dựng cũ; vận chuyển vật liệu xây dựng; khí thải từ trại chăn nuôi; từ thu gom xử lý nước thải sinh hoạt; khói bụi từ cơ sở sản xuất; chuyển mùa khiến tình trạng ô nhiễm không khí trở nên trầm trọng hơn.
Và để ứng phó giảm nhẹ ô nhiễm không khí, Hà Nội đã yêu cầu phun nước rửa đường trở lại sau gần 3 năm gián đoạn tại những tuyến phố có lượng phương tiện tham gia giao thông lớn nhằm giảm bụi phát tán. Cùng với đó cấm xe tải nặng, xe vận chuyển vật liệu xây dựng, phế thải xây dựng lưu hành, tạm dừng hoạt động xây dựng, phá dỡ cải tạo công trình trong giờ cao điểm.
Từ việc không khí bị ô nhiễm, chúng ta có thể thấy, biến đổi khí hậu giờ đây đã hiện hữu hằng ngày, hằng giờ, chứ không còn trong trí tưởng tượng, hay chỉ là sự lo xa cho tương lai. Nước biển dâng, xâm nhập mặn, đất liền bị sạt lở, lũ ống, lũ quét, những cơn bão “lạ” xuất hiện với đường đi khó dự báo, giờ đã là câu chuyện chúng ta phải ra sức ứng phó. Chính vì vậy, giải pháp quan trọng nhất vẫn là cùng chung tay bảo vệ môi trường, mỗi chúng ta hãy ra sức xây dựng một môi trường sống trong lành, bền vững.
Thái Bình