Giữa non cao biên giới Quảng Ninh, có những con người lặng lẽ mà kiên trung như những "cây đại thụ" bám rễ sâu vào lòng đất mẹ, tỏa bóng mát bình yên cho bản làng. Họ là những người có uy tín nơi phên dậu Tổ quốc, vững chãi giữ đất, âm thầm che chở, dẫn lối và truyền cảm hứng cho cộng đồng.
Góp phần giữ yên vùng biên Lục Chắn
Thôn vùng cao Lục Chắn (xã Hải Sơn, TP Móng Cái) nằm sát đường biên giới Việt - Trung. Nơi đây, hơn 20 năm qua ông Lỷ A Chặng (người Sán Chỉ) đã trở thành “cột mốc sống” trong lòng bà con.
Năm 2002, khi mới 34 tuổi, ông Chặng đưa vợ con rời vùng đồng bằng của huyện Tiên Yên lên lập nghiệp ở thôn biên giới Lục Chắn tham gia xây dựng kinh tế mới. Khi đó, nơi này khá hoang vu, đất chưa có mấy người khai phá, an ninh trật tự còn tiềm ẩn bất ổn. Trên cương vị trưởng nhóm dân di cư lập nghiệp tại địa phương, ông Chặng đã tích cực tham gia khai hoang, phục hóa, phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp để làm giàu cho gia đình, góp phần vào sự phát triển của địa phương.
Với tinh thần hăng say lao động, hơn hai thập kỷ gắn bó với quê hương mới, ông Chặng không chỉ trồng được rừng, dựng được nhà, nuôi 5 người con khôn lớn, mà còn gieo được niềm tin cho đồng bào nơi biên giới. Giữ cương vị Trưởng thôn, Trưởng Ban công tác mặt trận thôn, rồi từ năm 2019 đến nay ông Chặng được tín nhiệm bầu làm Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Lục Chắn.
Trên cương vị được giao và uy tín của bản thân, ông Chặng đã cùng chính quyền địa phương, BĐBP tích cực tuyên truyền, vận động bà con lựa chọn giống cây trồng phù hợp, áp dụng kỹ thuật canh tác, phát triển kinh tế, gắn với bảo vệ rừng và giữ gìn biên cương, nhất là không nghe theo luận điệu xuyên tạc, không vượt biên trái phép.
Ông Chặng chia sẻ: "Ban đầu việc vận động rất khó. Bà con chưa tin tưởng, tôi phải đến từng nhà, nói từng việc. Tôi làm trước cho họ thấy. Khi dân tin, mình mới làm được việc". Hằng ngày trên những nương keo, ruộng lúa, ông Chặng vẫn sát cánh cùng mọi người trồng cây, nuôi lợn, hướng dẫn bà con kỹ thuật canh tác, cách chọn cây giống phù hợp với đất đồi biên giới.
Với cách làm “mưa dầm thấm lâu”, ông Chặng đã động viên được nhiều hộ dân chủ động vươn lên phát triển kinh tế, từng bước thoát nghèo bền vững. Qua đó, góp phần đưa thôn Lục Chắn từ chỗ có nhiều hộ nghèo đến nay chỉ còn vài hộ cận nghèo. Ngoài ra, ông Chặng còn thông hiểu phong tục tập quán của cả hai bên biên giới, nên đã trở thành cầu nối văn hóa, giúp hạn chế những va chạm, hiểu nhầm trong cư dân vùng giáp ranh. Bằng đôi chân đi mòn đất núi, bằng tấm lòng kiên trung với Đảng, ông Chặng đã góp phần giúp Lục Chắn vươn mình thành thôn biên giới yên bình, trù phú.
Không chỉ là người kết nối nhân dân với chính quyền, ông Chặng còn là “đồng đội” thân thiết của các cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Pò Hèn. Cùng các chiến sĩ biên phòng tuần tra, kiểm soát, ông Chặng thường xuyên phát hiện, cung cấp thông tin kịp thời những vụ việc liên quan đến an ninh biên giới, cảnh báo người dân không tiếp tay cho buôn lậu, không vượt biên trái phép. Trung tá Nguyễn Thế Cường, Chính trị viên Đồn Biên phòng Pò Hèn, nhận xét: “Ông Chặng là người đầy trách nhiệm, có uy tín sâu sắc. Những việc làm của ông truyền cảm hứng cho cả cộng đồng tham gia bảo vệ biên giới”.
Người “truyền lửa” ở Nà Lý
Ở thôn Nà Lý (xã Quảng Đức, huyện Hải Hà), ông Phoòng Nhục Phí là niềm tự hào của đồng bào người Dao. Sinh ra, lớn lên và trưởng thành ở mảnh đất vùng cao biên giới này, lại nguyên là Bí thư Đảng ủy xã nên ông Phí hiểu rõ từng bờ rào, từng con suối, từng tấc đất quê hương.
Năm nay 68 tuổi, đã nghỉ hưu, nhưng ông Phí vẫn đều đặn cùng cán bộ Đồn Biên phòng Quảng Đức và dân quân tuần tra bảo vệ đường biên, mốc giới. “Cột mốc là tài sản quốc gia. Đặt tay lên mốc, tôi thấy tự hào và có trách nhiệm. Còn đi được là tôi còn tham gia tuần tra cùng BĐBP giữ đất” - ông Phí chia sẻ. Ông Phí cũng là người tiên phong trong đấu tranh phản bác luận điệu mê tín, đạo lạ từng len lỏi vào địa bàn. “Người Dao thờ tổ tiên, không mê tín. Phải giải thích để bà con hiểu, để giữ nếp nhà, giữ làng cho sạch” - ông Phí tâm sự.
Ông Phí đến từng nhà, cùng đại diện chính quyền hướng dẫn bà con trồng keo, trồng sắn, chăn nuôi lợn, bò. Để dân tin, ông luôn là người làm trước, làm thật. Kết quả cụ thể từ mô hình kinh tế của ông chính là minh chứng sống cho hiệu quả của lao động để bà con trong thôn học tập làm theo. Nhờ vậy, thôn Nà Lý từ chỗ tỷ lệ hộ nghèo thời điểm năm 2000 chiếm hơn 30%, giờ chỉ còn 5 hộ cận nghèo.
Không hào nhoáng, không ồn ào, ông Phí lặng lẽ "truyền lửa" bằng hành động cụ thể. Bí thư Chi bộ thôn Nà Lý Phòng Thanh Tiền khẳng định: "Chính ông Phí đã truyền cảm hứng, giúp ngày càng có nhiều bà con vươn lên thoát nghèo, tích cực đăng ký tham gia Tổ tự quản biên giới, nâng cao nhận thức về trách nhiệm giữ gìn chủ quyền lãnh thổ".
Những "cột mốc sống" giữ đất, giữ làng
Giữa đại ngàn biên giới, bên những cột mốc bê tông sừng sững khẳng định chủ quyền Tổ quốc, luôn có những “cột mốc sống” bằng xương, bằng thịt, với lòng yêu nước không gì lay chuyển được. Họ là người có uy tín, những già làng, trưởng bản, đảng viên mẫu mực, những người không hề có quân hàm, nhưng mỗi lời nói, mỗi hành động đều có sức nặng gìn giữ bình yên ở biên cương.
Từ Lục Chắn đến Nà Lý, dấu chân của các ông Lỷ A Chặng, ông Phoòng Nhục Phí... đã in hằn trên từng cung đường biên giới. Họ không chỉ tham gia tuần tra, bảo vệ đường biên, cột mốc, mà còn vận động bà con thay đổi nhận thức, phát triển kinh tế, giữ gìn văn hóa truyền thống, đẩy lùi tà đạo, mê tín dị đoan, góp phần xây dựng vùng biên ổn định và phát triển.
Dẫu không ồn ào, không xuất hiện nhiều trên báo chí hay các diễn đàn, nhưng mỗi việc làm của họ đều âm thầm tạo nên sức mạnh to lớn: Sức mạnh của lòng dân. Chính những người có uy tín như ông Chặng, ông Phí... đã và đang là điểm tựa tinh thần, là cầu nối gắn kết giữa nhân dân với chính quyền, giữa bản làng với lực lượng biên phòng, giữa quá khứ truyền thống với hiện tại phát triển.
Họ chính là những cây đại thụ nơi phên dậu Tổ quốc, bám rễ vào lòng đất mẹ, tỏa bóng cho bao thế hệ. Khi nhắc đến những người giữ đất biên cương, không thể không nhắc đến họ: Những cột mốc sống giữa đại ngàn, đã và đang viết nên bản anh hùng ca thầm lặng nơi tuyến đầu Tổ quốc.