Chỉ trong tuần đầu tiên của tháng 8, trong ngành Than đã xảy ra 2 vụ tai nạn lao động ở 2 đơn vị thành viên. Vụ gần đây nhất (xảy ra vào ngày 5-8) là đứt cáp tờ trục khi công nhân đang vận chuyển thiết bị trong hầm lò của Công ty Than Hạ Long. Hậu quả, 2 công nhân bị thiệt mạng, 2 công nhân bị thương. Trước đó 3 ngày, tại Công ty Than Mạo Khê, một nhóm thợ trong quá trình cuốc đá dưới nền lò đã cuốc phải mìn còn sót lại, gây nổ làm 1 công nhân thiệt mạng, 2 công nhân bị thương, trong đó có 1 người bị thương nặng.
Không mang tính thời điểm mà với đặc thù là địa bàn có nhiều ngành sản xuất công nghiệp, trong đó, ngành Than vẫn là chủ lực nên công tác an toàn lao động luôn được chú trọng đặc biệt. So với trước đây, ý thức về vấn đề này trong mỗi doanh nghiệp cũng như cá nhân từng người lao động đã được nâng lên rất nhiều. Nói vậy bởi, câu khẩu hiệu "an toàn để sản xuất, sản xuất phải an toàn" không còn mang tính chất hô hào nữa mà qua thực tế cho thấy nó đã thực sự "thấm và ngấm" trong hoạt động sản xuất. Song, với nhiều nguyên nhân, tai nạn lao động vẫn luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ cao và tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó kiểm soát.
Theo thông báo số 1515/LĐTBXH-TTr (ngày 25-7-2016) của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội công bố về tình hình tai nạn lao động 6 tháng đầu năm 2016 (chỉ tính các doanh nghiệp có trụ sở chính đóng trên địa bàn Quảng Ninh) thì trên địa bàn toàn tỉnh đã xảy ra 280 vụ tai nạn lao động làm 287 người bị nạn; trong đó, tai nạn lao động chết người là 8 vụ, số người chết là 9 người, 163 người bị thương nặng; số người bị thương nhẹ 115 người. So với cùng kỳ năm 2015, tổng số vụ tai nạn lao động tăng 66 vụ (30,8%); tổng số nạn nhân tăng 71 người (32,9%); số người bị thương nặng tăng 49 người (43%). Trong các đơn vị ngành Than, 6 tháng qua, xảy ra 7 vụ làm chết 8 người. Theo phân tích của cơ quan chức năng các vụ tai nạn lao động, sự cố nghiêm trọng như cháy khí, tụt đổ lò chợ trên diện rộng, sạt lở tầng công tác vẫn xảy ra. Các vụ tai nạn lao động liên quan đến công tác quản lý, vận hành, bảo dưỡng, sửa chữa máy, thiết bị chiếm tỷ lệ lớn (6/11 vụ = 54,5%).
Số vụ tai nạn lao động chết người, chỉ điều tra, không phải thống kê, báo cáo (của các doanh nghiệp có trụ sở chính ở tỉnh ngoài) xảy ra trên địa bàn tỉnh trong 6 tháng là 3 vụ, làm chết 3 người. Cùng với những con số nói trên là chi phí thiệt hại do tai nạn lao động của các doanh nghiệp trong 6 tháng đầu năm lên tới 9,976 tỷ đồng.
Cũng trong 6 tháng, Đoàn điều tra tai nạn lao động của tỉnh đã điều tra và kết luận 8/11 vụ tai nạn lao động chết người và 1 vụ tai nạn lao động làm bị thương nhiều người. Qua điều tra đã kiến nghị và cơ quan chức năng khởi tố hình sự 1 vụ (tai nạn lao động xảy ra tại Công ty CP Than Cao Sơn ngày 8-5-2016); 2 đơn vị bị xử phạt hành chính. Bên cạnh đó, đề nghị xử lý kỷ luật 50 người có lỗi để xảy ra tai nạn lao động, trong đó có 3 Chánh Phó Giám đốc, 8 trưởng phó các phòng ban, 8 cán bộ phòng ban, 16 chánh phó quản đốc, 5 lò trưởng, tổ trưởng sản xuất và 10 công nhân.
Nhận định về nguyên nhân các vụ tai nạn lao động, trong Thông báo 1515 đã chỉ rõ như sau: Do trình độ, kinh nghiệm, tác phong công nghiệp của công nhân còn hạn chế, thiếu thận trọng trong thao tác; chủ quan, vi phạm quy trình, quy định kỹ thuật an toàn; sự phối hợp công việc trong các nhóm thợ chưa tốt. Công tác tổ chức sản xuất, chỉ đạo thi công của cán bộ công trường, phân xưởng chưa đảm bảo, chưa dự báo, phát hiện kịp thời những nguy cơ mất an toàn để có biện pháp xử lý; công tác tuyên truyền, giáo dục, huấn luyện an toàn lao động cho công nhân chưa hiệu quả. Việc lập, duyệt hồ sơ kỹ thuật, hộ chiếu, biện pháp thi công, biện pháp kỹ thuật an toàn chưa đảm bảo theo quy định. Công tác kiểm tra, giám sát của cán bộ các phòng, ban chưa sâu sát, chưa phát hiện được vi phạm của đơn vị thi công và người lao động để kịp thời chỉ đạo chấn chỉnh, khắc phục.
Với việc nhìn nhận thẳng vào thực trạng và "bắt đúng bệnh" như trên, trong 6 tháng còn lại của năm 2016, mong rằng, mỗi doanh nghiệp và mỗi người lao động hãy cùng cơ quan quản lý nhà nước đẩy lùi tai nạn lao động. Đây cũng chính là vì hạnh phúc của mỗi mái nhà khi chúng ta không phải chứng kiến những nỗi đau mang tên tai nạn lao động như nói ở trên.
Ngọc Lê