Các địa phương trong tỉnh nhanh chóng ổn định bộ máy sau sáp nhập, khai thác hiệu quả tiềm năng, tập trung nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.
Xã Đường Hoa được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã Đường Hoa, Quảng Long, Quảng Sơn của huyện Hải Hà trước đây, diện tích tự nhiên gần 21.000ha, dân số hơn 8.000 người, trong đó đồng bào dân tộc Dao và dân tộc Tày chiếm đa số. Xã định hướng phát triển kinh tế nông - lâm nghiệp gắn với dịch vụ. Địa phương rà soát, quy hoạch các vùng sản xuất tập trung; hỗ trợ người dân tiếp cận KHKT; đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng; khuyến khích liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị và hợp tác với doanh nghiệp trong chế biến, tiêu thụ sản phẩm.
Trên nền tảng đó, cây chè được xác định là sản phẩm kinh tế chủ lực. Xã quy hoạch hơn 200ha chè hữu cơ đạt chuẩn VietGAP, hình thành vùng sản xuất tập trung tại các khu vực có điều kiện tự nhiên thuận lợi; khuyến khích áp dụng kỹ thuật hữu cơ, cơ giới hóa thu hái, đầu tư hệ thống tưới tiết kiệm nước nhằm nâng cao năng suất, chất lượng.
Ông Trần Sỹ Dũng, chủ Cơ sở chế biến chè Dũng Nga, cho biết: Cơ sở chú trọng nâng cao chất lượng chè bằng quy trình canh tác hữu cơ, đầu tư máy móc chế biến hiện đại để sản phẩm đồng đều, giữ trọn hương vị tự nhiên và đáp ứng yêu cầu thị trường. Chế biến tại chỗ giúp tiết kiệm chi phí, đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng nhanh và giữ chất lượng tốt nhất.
Xã còn mở rộng 140ha lúa chất lượng cao, áp dụng cơ giới hóa và quy trình canh tác an toàn, hướng tới xây dựng thương hiệu gạo đặc sản Đường Hoa. Xã phát triển hơn 1.500ha quế, kết hợp trồng rừng gỗ lớn và cây dược liệu dưới tán rừng như ba kích, sa nhân…, vừa nâng cao hiệu quả kinh tế, vừa bảo vệ môi trường, duy trì tỷ lệ che phủ rừng 71,5%.
Xã hiện có 11 sản phẩm OCOP cấp tỉnh (9 sản phẩm đạt 4 sao, 2 sản phẩm đạt 3 sao), là cơ sở để tiếp tục nâng cao chất lượng, chuẩn hóa quy trình, xây dựng thương hiệu tập thể và mở rộng thị trường, từng bước hình thành chuỗi giá trị nông - lâm - dịch vụ bền vững. Ông Trần Đức Dũng, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Đường Hoa, cho biết: Xã đang thu hút đầu tư vào chế biến sâu các sản phẩm nông - lâm nghiệp, đặc biệt là chè, quế và dược liệu, nhằm gia tăng giá trị, tránh xuất thô; kêu gọi đầu tư các trạm dừng nghỉ ven cao tốc để quảng bá sản phẩm, tạo việc làm. Với lợi thế cảnh quan núi, rừng, biển, hồ sinh thái, xã ưu tiên phát triển du lịch sinh thái bền vững.
Xã Quảng Đức được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã Quảng Đức, Quảng Thịnh, Quảng Thành của huyện Hải Hà trước đây, diện tích hơn 131km², dân số gần 11.700 người. Đặc biệt, toàn bộ KKT Cửa khẩu Bắc Phong Sinh và một phần KKT Cửa khẩu Móng Cái nằm trong địa giới hành chính của xã, Quảng Đức đang được định hình trở thành trung tâm kinh tế biên mậu và công nghiệp mới của tỉnh.
Lợi thế biên mậu được phát huy nhờ hạ tầng Cửa khẩu Bắc Phong Sinh ngày càng hoàn thiện. Trên nền tảng đó, Quảng Đức tập trung phát triển các CCN Quảng Đức và Quảng Thành, ưu tiên dự án công nghiệp sạch, chế biến sâu nông - lâm sản gắn với vùng nguyên liệu, đồng thời khuyến khích công nghiệp hỗ trợ giá trị gia tăng cao. Ông Phạm Văn Thọ, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Quảng Đức, cho biết: Xã tập trung xây dựng hạ tầng, cải cách TTHC, tạo môi trường đầu tư thông thoáng để thu hút doanh nghiệp lớn vào logistics và chế biến công nghiệp, mở rộng cơ hội việc làm, thúc đẩy tăng trưởng bền vững.
Xã duy trì phát triển nông - lâm nghiệp theo hướng hàng hóa, nâng cao giá trị các sản phẩm OCOP như chè, ngô cao sản, khoai tây; kết hợp lâm nghiệp bền vững, tỷ lệ che phủ rừng gần 70%. Nhiệm kỳ 2025-2030 xã đặt mục tiêu thu nhập bình quân đầu người 110 triệu đồng/năm; trở thành điểm đến thu hút dự án công nghiệp chế biến và dịch vụ cửa khẩu; hình thành mô hình kinh tế cửa khẩu hiện đại, gắn kết với thị trường trong và ngoài nước.
Các xã, phường, đặc khu trong tỉnh đã có những chuyển động mạnh mẽ. Bộ máy sau sáp nhập nhanh chóng vận hành, kỷ luật hành chính siết chặt, tinh thần phục vụ nhân dân nâng rõ rệt. Nhiều mô hình mới được triển khai, từ sản xuất nông - lâm nghiệp hàng hóa gắn chế biến đến mở rộng dịch vụ, công nghiệp và du lịch, tạo sức lan tỏa tích cực trong cộng đồng. Sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền và người dân đã khơi dậy nguồn lực tại chỗ, thu hút đầu tư xã hội, hình thành các vùng sản xuất tập trung giá trị cao.
Những đổi thay từ cơ sở cho thấy mô hình chính quyền 2 cấp bước đầu phát huy hiệu quả, khơi thông điểm nghẽn, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.