Năm 2025, trong 60 công trình dự án trọng điểm chào mừng đại hội Đảng các cấp, nhóm dự án đưa nước sạch cho 10 xã vùng cao thuộc nhóm dự án có độ khó cao với khối lượng đường ống lên tới 250km, trải dài trên địa bàn 10 xã của TP Hạ Long. Khắc phục khó khăn về địa hình, địa chất, thời tiết, các đơn vị thi công đang nỗ lực từng ngày để các dự án về đích sớm tiến độ, góp phần nâng cao chất lượng toàn diện cho cuộc sống của người dân.
Giải bài toán thiếu nước sạch
Địa hình đồi núi, mật độ dân cư thưa thớt và tập quán của người dân đã quen sử dụng nước từ các khe suối khiến các doanh nghiệp tư nhân ít mặn mà đầu tư hạ tầng nước sạch tại các xã miền núi. Đây cũng là thách thức lớn của TP Hạ Long khi 10 xã vùng cao chưa có nước sạch. Năm 2022, qua rà soát của UBND tỉnh, số hộ dân khu vực nông thôn của thành phố được sử dụng nước sạch chỉ đạt khoảng 41% và là địa phương thấp nhất toàn tỉnh. Ông Đinh Văn Hùng, Phó Chủ tịch UBND xã Đồng Lâm (TP Hạ Long) chia sẻ: Xã có 2.700 nhân khẩu và chủ yếu là đồng bào DTTS. Địa hình cao, mùa đông thiếu nước nên nhiều hộ không đủ nước sinh hoạt, trụ sở UBND xã nhiều lúc cũng không có đủ nước. Thiếu nước, người dân cũng hạn chế trong sản xuất nông nghiệp, trồng các loại rau vụ đông.
Không có mạng lưới cung cấp nước, các hộ dân phải bỏ số tiền hàng triệu đồng để tự kéo nước trên các sông suối đầu nguồn về dùng. Nhà càng xa, đường ống kéo càng dài, chi phí đầu tư càng lớn mà mỗi khi đường ống hỏng, có hộ dân mất cả ngày chỉ để đi tìm chỗ bị rò rỉ, bục vỡ. Đặc biệt là sau cơn bão số 3 xảy ra tháng 9/2024, phần lớn đường ống nước đều bị phá hủy, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống sinh hoạt của người dân.
Giải bài toán này, năm 2024, TP Hạ Long đã triển khai khởi công 4 dự án cấp nước tập trung với tổng vốn hơn 200 tỷ đồng, nhằm đảm bảo cung cấp nguồn nước sạch ổn định cho khoảng 4.000 hộ dân trên địa bàn của 10 xã, đưa thành phố trở thành địa phương dành nguồn ngân sách lớn nhất toàn tỉnh cho việc mang nước sạch đến với người dân vùng cao.
Ông Phạm Văn Thụy (thôn Đồng Ho, xã Sơn Dương) phấn khởi, cho biết: Cuối tháng 9/2024, cùng với xây dựng trường học, trụ sở công an xã, dự án cấp nước sạch cũng đã được thành phố khởi công. Cuối cùng thì sự mong chờ của nhân dân về nhu cầu nước sạch nhiều năm nay giờ đã trở thành hiện thực. Hy vọng dự án sớm hoàn thành để nhân dân có nước sạch sinh hoạt, đảm bảo an sinh xã hội và sức khoẻ.
Để việc đầu tư đảm bảo hiệu quả tối ưu nhất, đối với các xã khu vực thấp, như: Sơn Dương, Đồng Lâm, Vũ Oai, Hòa Bình, Dân Chủ, Quảng La, Bằng Cả và Tân Dân, thành phố đấu nối, đầu tư xây dựng mạng lưới tuyến ống phân phối, tuyến ống dịch vụ D75-D25 và các trạm bơm tăng áp, các bể chứa điều áp nối trực tiếp từ các nhà máy nước Đồng Ho và Hoành Bồ.
Còn tại các xã vùng cao Đồng Sơn, Kỳ Thượng, địa hình phức tạp, xa trung tâm, thành phố sẽ đầu tư xây dựng mới hệ thống cấp nước sạch tập trung đủ về lưu lượng, đảm bảo về chất lượng, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt và sản xuất với công suất từ 300-500m3/ngày đêm. Trong đó, nguồn nước thô tại xã Đồng Sơn sẽ lấy từ suối Tân Ốc, còn Kỳ Thượng sẽ lấy tại Khe Tre, nguồn nước thô đáp ứng nhu cầu cấp nước trước mắt và lâu dài, không có ảnh hưởng nào đến môi trường, sức khỏe nhân dân và hoạt động kinh tế. Hệ thống nước sạch được đầu tư tại chỗ đảm bảo các yếu tố kỹ thuật, quy trình sản xuất nước sạch như các khu xử lý, bể chứa, cụm thiết bị lọc...
Cụ thể các dự án có quy mô như sau: Dự án xây dựng hệ thống cấp nước sạch tại các xã Sơn Dương, Đồng Lâm, Vũ Oai, Hoà Bình có tổng mức đầu tư trên 82 tỷ đồng. Nhà máy nước Đồng Ho sẽ cấp nước cho xã Sơn Dương; nhà máy nước Hoành Bồ cấp nước cho xã Đồng Lâm; nhà máy nước Dương Huy cấp nước cho xã Vũ Oai và xã Hòa Bình. Tổng công suất cấp nước khoảng 2.200m3/ngày đêm. Thành phố sẽ xây dựng tuyến ống phân phối D315-D90 dài 41.100m và trạm bơm tăng áp cục bộ trên đường ống, xây dựng đồng bộ tuyến ống dịch vụ từ D75 đến D25 để cung cấp nước cho hộ gia đình.
Dự án xây dựng hệ thống cấp nước sạch tại các xã Dân Chủ, Quảng La, Bằng Cả và Tân Dân có tổng mức đầu tư gần 92 tỷ đồng, đây là dự án có khối lượng lớn nhất. Dự án sử dụng nguồn nước từ Nhà máy nước Đồng Ho với tổng công suất cấp nước khoảng 1.450m3/ngày đêm. Ngoài tuyến ống chính sẽ lắp đặt trên 51.000 tuyến ống phân phối D225-D90 và xây dựng đồng bộ tuyến ống dịch vụ D75-D50 để cung cấp nước cho khoảng 2.000 hộ dân.
Dự án Xây dựng hệ thống cấp nước sạch tập trung tại xã Đồng Sơn có tổng mức đầu tư khoảng 30 tỷ đồng và sử dụng nguồn nước suối Tân Ốc để cấp nước cho nhà máy xử lý nước. Đồng thời, xây dựng đập dâng nước kết hợp hố thu và trạm bơm nước thô; tuyến ống nước thô; trạm xử lý 500m3/ngày đêm; xây dựng tuyến ống phân phối D160-D90 khoảng 7.070m; xây dựng đồng bộ tuyến ống dịch vụ từ D75 đến D25 để cung cấp nước cho khoảng 400 hộ, kết hợp cải tạo mạng lưới cấp nước hiện có trên cơ sở duy trì, bảo dưỡng, nâng cấp đảm bảo công suất và tránh thất thoát.
Đối với dự án Xây dựng hệ thống cấp nước sạch tập trung tại xã Kỳ Thượng có tổng mức đầu tư khoảng 24 tỷ đồng, sử dụng nguồn nước suối Khe Tre để cấp nước cho nhà máy xử lý nước và xây đập dâng nước kết hợp hố thu và trạm bơm nước thô, tuyến ống nước thô, xây dựng đồng bộ tuyến ống dịch vụ từ D75 đến D25 để cung cấp nước cho khoảng 110 hộ dân.
Vượt mọi khó khăn
Xác định ý nghĩa đặc biệt quan trọng của dự án, sau gần 6 tháng thi công, các công trình cung cấp nước sạch cho các xã vùng cao trên địa bàn TP Hạ Long được các đơn vị thi công đẩy nhanh triển khai thực hiện. Tuy nhiên, để người dân sớm có nước sạch sử dụng, thành phố đã chỉ đạo các đơn vị thi công phấn đấu rút ngắn 30% thời gian thực hiện công trình so với kế hoạch ban đầu. Đặc biệt là đẩy nhanh công tác GPMB tại những vị trí trạm xử lý nước, trạm bơm tăng áp, khu vực đập dâng…
Ghi nhận tại xã Đồng Lâm vào trung tuần tháng 4/2025, tiến độ của dự án thi công trên địa bàn xã đang được các đơn vị thực hiện với nhịp độ vô cùng khẩn trương. Đối với hạng mục xây bể chứa nước sạch với thể tích 150m3, một trong những hạng mục thuộc cụm dự án xây dựng hệ thống cấp nước sạch tại các xã Sơn Dương, Đồng Lâm, Vũ Oai, Hòa Bình có tổng mức đầu tư gần 82,6 tỷ đồng, hiện chỉ sau khoảng một tháng thi công, công trình bể nước đã hoàn thành được khoảng trên 80% khối lượng công việc. Toàn bộ hệ thống đường ống chính từ D50 đến D160 trên địa bàn xã cũng đã lắp đặt được khoảng 85%. Trong tháng 4, đơn vị thi công hoàn thiện nốt các phần còn lại của bể và lắp đặt trạm bơm tăng áp.
Đối với đập dâng nước sạch thôn Tân Ốc 2 (xã Đồng Sơn) nhằm phục vụ việc cung cấp nước thô cho hệ thống xử lý nước sạch sinh hoạt của người dân cũng đang vượt tiến độ so với kế hoạch đặt ra. Theo thiết kế, công trình bao gồm hai vai đập (phải và trái), cả hai được gia cố bằng bê tông, cùng với một đập ngăn có sân thượng lưu và hệ thống tiêu năng hạ lưu. Khó khăn lớn nhất trong quá trình thi công đập là xử lý dòng chảy cũng như kiểm soát lượng nước ngấm từ thượng lưu về hạ lưu. Đây là một trong những hạng mục quan trọng nhất của dự án xây dựng hệ thống cấp nước sạch tập trung với công suất 500m3/ngày đêm tại xã Đồng Sơn, có tổng mức đầu tư hơn 30 tỷ đồng.
Ông Lê Đình Hoàng, Phó Trưởng ban Chỉ huy công trường (đại diện nhà thầu Tổng công ty Xây dựng nông nghiệp và phát triển nông thôn Thanh Hóa) cho biết: Đơn vị bắt đầu thi công từ tháng 2/2025 và dự kiến hoàn thành trong tháng 7/2025. Quá trình thi công đập có một số khó khăn như xử lý dòng chảy, địa chất không đồng đều,... song đơn vị nỗ lực khắc phục, bổ sung thêm máy móc, nhân công, đảm bảo thi công đạt chất lượng cao, rút ngắn 30% tiến độ so với mục tiêu ban đầu. Sau hơn 2 tháng, đã xây dựng xong 70% phần đập dâng và trên 10km đường ống các loại. Dự kiến đến hết tháng 4/2025, cơ bản hoàn thành thi công hạng mục đập dâng và lắp đặt các đường ống.
Tại những dự án còn lại, TP Hạ Long đã bám sát tiến độ theo từng tuần, từng tháng và các vướng mắc phát sinh để kịp thời có phương án tháo gỡ. Đồng thời, yêu cầu tất cả các đơn vị thi công tập trung nhân lực, phương tiện, máy móc, bố trí tăng cường ca, kíp triển khai thực hiện ngay khi có mặt bằng sạch. Đến nay, các công trình đã hoàn thành được gần 70% khối lượng công việc và dự kiến sẽ đưa công trình vào hoàn thành sử dụng trong quý II/2025.
Ông Hà Hữu Trọng, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng TP Hạ Long, khẳng định: Thực hiện nghiêm túc tinh thần chỉ đạo của thành phố, ngay trong ngày nghỉ lễ 30/4 và tranh thủ thời tiết thuận lợi của tháng 5, Ban đôn đốc, tăng cường công tác giám sát hiện trường để đảm bảo cơ bản hoàn thiện toàn bộ các hạng mục của cả 4 dự án trong tháng 5.
Việc đầu tư xây dựng các công trình, hệ thống cung cấp nước sạch không chỉ nâng cao chất lượng đời sống người dân, mà còn là quyết tâm của TP Hạ Long trong hiện thực hóa Nghị quyết số 78-NQ/TU (ngày 2/1/2024) của Ban Thường vụ Thành ủy về ưu tiên nguồn lực, khai thác tiềm năng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội các xã đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Sau khi hoàn thành và đưa vào sử dụng, 4 dự án sẽ cung cấp nước sạch cho hơn 4.000 hộ dân, nâng tỷ lệ hộ dân khu vực nông thôn của thành phố được sử dụng nước sạch lên trên 87% (vượt chỉ tiêu so với yêu cầu của UBND tỉnh là đảm bảo đạt 80%), từ đó ngày càng kéo gần hơn nữa khoảng cách giữa miền núi và đô thị.