Câu chuyện nợ công không phải là vấn đề mới nhưng lại luôn “nóng” bởi những vấn đề đặt ra xung quanh nó, đặc biệt là giải pháp quản lý như thế nào để đảm bảo nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững. Để giải tận gốc “bài toán” khó này, ngày 18-11-2016, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 07-NQ/TW về chủ trương, giải pháp cơ cấu lại ngân sách nhà nước, quản lý nợ công.
Theo đó, những hạn chế, yếu kém của công tác tài chính - ngân sách nhà nước và quản lý nợ công đã được chỉ ra rất thẳng thắn. Đó là, quy mô thu ngân sách so với tổng sản phẩm trong nước (GDP) giảm nhanh, cơ cấu thu chưa hợp lý, thiếu bền vững; các nguồn lực đất đai, tài nguyên, công sản chưa được huy động, quản lý và sử dụng có hiệu quả; tình trạng trốn thuế, thất thu và nợ thuế còn nghiêm trọng. Nhu cầu chi ngân sách không ngừng tăng, vượt khả năng cân đối nguồn lực. Việc sử dụng ngân sách và vốn đầu tư công còn lãng phí, thất thoát, kém hiệu quả... Không đổ lỗi cho nguyên nhân khách quan, Nghị quyết 07 đã khẳng định những yếu kém, hạn chế trong vấn đề nợ công thì nguyên nhân chủ quan là chủ yếu. Như vậy, sự nhận diện đúng và trúng nội tại của vấn đề sẽ giúp chúng ta nhìn ra hướng đi đúng cho cả một chặng đường dài ở phía trước. Đó là, đến năm 2030, nợ công không quá 60% GDP - đây là một trong những mục tiêu Nghị quyết 07 đặt ra. Cùng với đó, các mục tiêu cụ thể khác được xác định như sau: Tỷ lệ huy động vào ngân sách nhà nước giai đoạn 2016-2020 bình quân khoảng 20-21% GDP, phấn đấu tổng thu ngân sách bằng khoảng 1,65 lần giai đoạn 2011-2015. Trong tổng thu ngân sách nhà nước, tỷ trọng thu nội địa khoảng 84-85%, tỷ trọng thu dầu thô và thu xuất nhập khẩu khoảng 14-16%; tỷ trọng thu ngân sách Trung ương 60-65%. Sau năm 2020, tỷ lệ huy động vào ngân sách nhà nước so với GDP được duy trì ở mức ổn định, hợp lý.
Tỷ lệ chi ngân sách nhà nước giai đoạn 2016-2020 bình quân khoảng 24-25% GDP. Trong tổng chi ngân sách nhà nước, tỷ trọng chi đầu tư phát triển khoảng 25-26%; tỷ trọng chi thường xuyên dưới 64%; ưu tiên bảo đảm chi trả nợ, chi dự trữ quốc gia. Sau năm 2020, quy mô chi xác định phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, khả năng cân đối nguồn lực, bảo đảm an toàn nợ công.
Mục tiêu tiếp theo là giữ vững an ninh tài chính quốc gia, bảo đảm cân đối ngân sách tích cực, giảm dần tỷ lệ bội chi ngân sách nhà nước, đến năm 2020 xuống dưới 4% GDP, đến năm 2030 xuống khoảng 3% GDP, hướng tới cân bằng thu - chi ngân sách nhà nước.
Quy mô nợ công hằng năm trong giai đoạn 2016-2020 không quá 65% GDP, nợ Chính phủ không quá 55% GDP và nợ nước ngoài quốc gia không quá 50% GDP. Đến năm 2030, nợ công không quá 60% GDP, nợ Chính phủ không quá 50% GDP, nợ nước ngoài của quốc gia không quá 45% GDP.
Cùng với những mục tiêu nói trên và các quan điểm chỉ đạo sắc nét, trong Nghị quyết 07 phần chủ trương và giải pháp chủ yếu đã nêu 6 vấn đề lớn để triển khai thực hiện; đồng thời phân định rõ trách nhiệm của bộ, ban, ngành, các tỉnh uỷ, thành uỷ, Đảng đoàn Quốc hội, Ban Cán sự Đảng Chính phủ... trong công tác tổ chức thực hiện.
Từ việc ban hành Nghị quyết 07, một lần nữa cho thấy rất rõ quyết tâm lớn của Đảng ta trong ổn định kinh tế vĩ mô của đất nước để đảm bảo tăng trưởng bền vững.
Ngọc Lê