Du lịch văn hoá tâm linh đang trở thành xu hướng phát triển mạnh trên thế giới. Hàng năm, các cơ quan tôn giáo nhiều quốc gia châu Á như Ấn Độ, Thái Lan, Trung Quốc, Myanma... đã liên kết với các hãng du lịch lữ hành tổ chức các tuyến du lịch văn hoá tâm linh cho du khách đến các thánh tích của nhau.
Tại các quốc gia châu Âu như Pháp, Ý, Anh... cũng thu hút du khách bằng cách tổ chức các lễ hội tôn giáo, các khóa nghiên cứu và tìm hiểu tôn giáo... Ở Việt Nam, trong những năm gần đây, bên cạnh nhu cầu du lịch tham quan nghỉ dưỡng thì nhu cầu du lịch văn hoá tâm linh của người dân ngày càng tăng cao, nhất là trong dịp đầu xuân.
Du lịch văn hóa tâm linh đã trở thành một bộ phận quan trọng không thể thiếu của ngành Du lịch. Đây là hình thức du lịch góp phần giáo dục truyền thống, lịch sử dân tộc một cách hữu hiệu. Hoạt động du lịch văn hóa tâm linh gắn với đạo lý uống nước nhớ nguồn giúp du khách, trong đó có thế hệ trẻ, hiểu rõ hơn về lịch sử dân tộc, truyền thống của cha ông, về tinh thần yêu nước, sự hy sinh cao cả và ý chí quật cường của các thế hệ đi trước. Từ đó vun đắp lòng tự hào dân tộc, thấy được trách nhiệm phải góp phần xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước.
Với Quảng Ninh, việc còn lưu giữ được nhiều di tích lịch sử, văn hóa, tôn giáo, tín ngưỡng là những lợi thế để phát triển loại hình du lịch văn hóa này. Du lịch văn hoá tâm linh đã trở thành một sản phẩm du lịch quan trọng của tỉnh. Nhằm phát huy thế mạnh, tỉnh đang tiếp tục chú trọng mở rộng không gian phát triển du lịch có trọng tâm, trọng điểm, gắn với giữ gìn và bảo vệ môi trường, bảo tồn và khai thác hiệu quả các giá trị di sản văn hoá, đặc biệt là Khu di tích danh thắng tại Yên Tử. Non thiêng Yên Tử - địa danh hội tụ nét tinh hoa đặc sắc bậc nhất Việt Nam với giá trị văn hóa lịch sử, sinh thái, kiến trúc, cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp và đã trở thành một trong những điểm đến du lịch hấp dẫn của khách du lịch trong nước và quốc tế. Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử gồm các cụm di tích, danh lam thắng cảnh chính: Khu Di tích lịch sử và danh thắng Yên Tử; Khu Di tích tích lịch sử nhà Trần tại Đông Triều; Khu Di tích lịch sử Chiến thắng Bạch Đằng...
Theo đó, tỉnh sẽ khai thác và phát huy tối đa giá trị quần thể di tích - danh thắng Yên Tử và trên 500 di tích lịch sử văn hoá đã được công nhận như đền Cửa Ông, đền Xã Tắc... để Quảng Ninh trở thành một trung tâm du lịch văn hóa tâm linh, sinh thái, nghỉ dưỡng, trải nghiệm có hệ thống cơ sở vật chất đồng bộ; sản phẩm du lịch đa dạng, đặc sắc, mang đậm bản sắc của vùng đất địa linh nhân kiệt theo hướng chuyên nghiệp, đảm bảo chất lượng.
Trong bối cảnh hội nhập, toàn cầu hóa, phát triển du lịch văn hóa tâm linh bền vững sẽ góp phần truyền bá mạnh mẽ bản sắc văn hóa độc đáo của Quảng Ninh nói riêng và văn hóa Việt Nam nói chung với du khách trong và ngoài nước.
Thanh Phong