Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, ngày 12/5, Quốc hội tiến hành thảo luận ở tổ về: Dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản và Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND; việc rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.
Tham gia làm rõ nội dung một luật sửa 5 luật, đồng chí Vũ Hồng Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội, ĐBQH tỉnh Quảng Ninh, cho rằng theo Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đã đưa ra yêu cầu “Phải sửa đổi Luật Phá sản, rút ngắn thời gian xử lý các thủ tục pháp lý, mở rộng phạm vi áp dụng chế tài phá sản rút gọn, đẩy mạnh áp dụng thủ tục tố tụng trên nền tảng điện tử, cải cách cơ chế xử lý tài sản”. Do đó vấn đề sửa đổi luật này cần phải đảm bảo theo yêu cầu tại Nghị quyết của Bộ chính trị.
Thống nhất cao với sự cần thiết ban hành Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, việc bảo vệ dữ liệu của cá nhân và doanh nghiệp là hết sức quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ như hiện nay. Phó Chủ tịch Quốc hội cũng bày tỏ đồng tình mở rộng phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật gồm cả đối tượng liên quan đến việc thu thập, sử dụng dữ liệu cá nhân của người nước ngoài để bảo vệ quyền riêng tư cá nhân, nhất là thông tin về tín dụng, về sinh trắc học, các vấn đề liên quan đến dữ liệu vị trí, quyền cá nhân riêng tư.
Liên quan đến phát triển kinh tế tư nhân, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh quan tâm đến tính khả thi thực hiện trong các quy định của dự thảo Luật này. Góp ý vào Điều 39 của dự thảo quy định về chuyên gia bảo vệ dữ liệu cá nhân, Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, tại khoản 3 Điều này quy định: “Các doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp được quyền lựa chọn miễn trừ quy định về Chuyên gia bảo vệ dữ liệu cá nhân trong thời gian 05 năm đầu kể từ khi thành lập doanh nghiệp”.
Đồng chí nhận thấy, nội dung này của dự thảo Luật đã thể hiện ưu đãi đặc biệt đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo theo tinh thần của Nghị quyết 68-NQ/TW, từ đó, có thể suy ra tất cả doanh nghiệp sau 5 năm là phải có tổ chức bảo vệ dữ liệu cá nhân, có chuyên gia bảo vệ dữ liệu cá nhân cho doanh nghiệp, tổ chức của mình. Vì vậy, để bảo vệ dữ liệu cá nhân của doanh nghiệp, tổ chức, cần phải có cơ sở hạ tầng, máy móc thiết bị liên quan đến quy trình trong hoạt động của doanh nghiệp, do đó, sẽ làm tăng chi phí của doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Nêu rõ thời gian tới sẽ thể chế hóa Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh bày tỏ băn khoăn quy định như dự thảo Luật sẽ làm tăng chi phí cho doanh nghiệp thì liệu có phù hợp với định hướng là giảm chi phí vận hành của các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa hay không. Vì vậy, để bảo vệ dữ liệu cá nhân, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị đánh giá, xem xét lại tính khả thi của quy định này sao cho phù hợp để đảm bảo quá trình tổ chức thực hiện.
Bên cạnh đó, liên quan đến việc xử lý vi phạm quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Điều 4 của dự thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, tại khoản 2 Điều này có nêu: Áp dụng mức xử phạt hành chính từ 1% đến 5% doanh thu năm liền trước của tổ chức, doanh nghiệp có vi phạm quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Chính phủ quy định chi tiết quy định cụ thể về mức phạt, khung tiền phạt đối với từng hành vi vi phạm hành chính. Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, nội dung này sẽ được Chính phủ quy định chi tiết, tuy nhiên, cần tham khảo kinh nghiệm quốc tế xử lý vấn đề này như thế nào. Trong bối cảnh nước ta có tới 94% doanh nghiệp nhỏ và vừa, nếu xử lý vi phạm quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân ở mức cao như vậy thì cần xem xét để đảm bảo tính khả thi của các quy định này.
Thống nhất với các nội dung được nêu trong dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà, Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh, bày tỏ đồng tình với việc xây dựng các khái niệm quan trọng về bảo vệ dữ liệu cá nhân như dữ liệu cá nhân, bảo vệ dữ liệu cá nhân; đồng thời làm rõ khái niệm và nội hàm của dữ liệu cá nhân cơ bản cũng như dữ liệu cá nhân nhạy cảm, dữ liệu phi cá nhân; xác định chính xác đầy đủ những hoạt động xử lý dữ liệu cá nhân, vai trò của các bên trong hoạt động xử lý dữ liệu cá nhân.
Góp ý vào Điều 7 quy định về hành vi bị cấm, đại biểu đề nghị bổ sung một khoản mới là: “Việc lợi dụng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan Nhà nước hoặc cá nhân là công chức, viên chức để thu thập, tiết lộ hoặc chuyển giao dữ liệu cá nhân không đúng mục đích, không có sự đồng ý của chủ thể dữ liệu hoặc không phù hợp với quy định của pháp luật”, đại biểu cho rằng, quy định như vậy rất quan trọng bởi vì không phải tổ chức, cá nhân nào thuộc cơ quan Nhà nước đều có thể được khai thác dữ liệu cá nhân và được quyền sử dụng, phải có nguyên tắc để bảo vệ, do đó phải có quy định cấm đối với nhóm đối tượng này.
Tại khoản 3 Điều 15 quy định về dữ liệu cá nhân nhạy cảm phải được mã hóa khi lưu trữ, truyền, nhận, chia sẻ trên không gian mạng, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà đề nghị quy định cụ thể hơn hoặc nên bỏ khoản này do dữ liệu nhạy cảm chỉ nên mã hóa sử dụng trong nội bộ cơ quan, tổ chức, cá nhân và không thể lưu truyền trên không gian mạng. Do đó, đề nghị đối với nội dung này, Ban soạn thảo nên nghiên cứu, rà soát và có thể bỏ khoản này.
Liên quan đến Điều 19 và Điều 20 quy định về xử lý dữ liệu cá nhân và cơ chế giám sát khi xử lý dữ liệu cá nhân trong trường hợp không cần sự đồng ý của chủ thể dữ liệu, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà đề nghị bổ sung quy định yêu cầu các cơ quan hành chính phải có cơ chế giám sát và đảm bảo đúng quy trình về bảo vệ bí mật Nhà nước bởi vì giám sát cơ chế xử lý dữ liệu này có những trường hợp không cần phải có sự đồng ý, nhưng phải có trách nhiệm trong việc đảm bảo đúng quy trình.
Ngoài ra, ở trong dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân còn đang quy định về việc cho phép thử nghiệm các công nghệ mới để lưu trữ, sử dụng, chia sẻ dữ liệu cá nhân. Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà băn khoăn, việc sử dụng công nghệ mới này có gây mất an toàn, an ninh thông tin mạng hay không cũng như tổ chức, doanh nghiệp quản lý sử dụng công nghệ mới này như thế nào trong khi thực hiện Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, trong dự thảo Luật đề cập chưa cụ thể. Do đó, đề nghị cân nhắc tính toán thêm đối với nội dung này.
Cũng tại phiên họp, các đại biểu góp ý vào dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân. Đa số ý kiến đồng tình với việc sửa đổi, bổ sung 47/98 điều của Luật để bảo đảm thể chế hóa các chủ trương, chính sách của Đảng về sắp xếp, tinh gọn bộ máy trong hệ thống chính trị. Các ý kiến tán thành với việc xây dựng và ban hành Luật theo trình tự, thủ tục rút gọn để trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9 để bảo đảm sự phù hợp với những quy định mới của Hiến pháp đang được sửa đổi, bổ sung, đồng thời phục vụ cuộc bầu cử sớm đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031.
Bên cạnh đó, các ý kiến cũng thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản và Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án; việc rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.