Tội phạm sử dụng công nghệ cao là một trong những mối đe doạ an ninh phi truyền thống mà Đảng ta đã nhận diện rõ và xác định “chủ động phòng ngừa là chính và ứng phó kịp thời, hiệu quả”. Quán triệt quan điểm trên, thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh mà nòng cốt là Công an tỉnh đã nỗ lực triển khai các hoạt động phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm sử dụng không gian mạng, công nghệ cao xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh. 

Tháng 5/2025, Công an tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện thành công chuyên án đấu tranh với tội phạm công nghệ cao quy mô liên tỉnh với thủ đoạn cho vay nặng lãi, cầm cố tài khoản iCloud điện thoại iPhone, thực hiện trên không gian mạng.

Cụ thể, ngày 23/5, các tổ công tác bắt quả tang 4 đối tượng đang cho vay lãi nặng tại căn hộ C1007, chung cư Topaz, phường Sơn Kỳ, quận Tân Phú, TPHCM. Những người bị bắt gồm: Đỗ Minh Tú (SN 1995, tạm trú TPHCM) - cầm đầu; Nguyễn Hoàng Hải (SN 1997, Quảng Ninh); Nguyễn Tiến Thanh (SN 1999, Phú Thọ); Huỳnh Chí Công (SN 2000, TPHCM).

Tiếp đến, ngày 30/5, công an tiếp tục bắt giữ Ngô Hải Nam (SN 1996), trú tại quận Tây Hồ, TP Hà Nội.

Kết quả điều tra xác định nhóm này hoạt động có tổ chức, phân công vai trò rõ ràng. Đỗ Minh Tú chỉ đạo đăng quảng cáo nhận “cầm cố tài khoản iCloud” các dòng iPhone từ XSM trở lên. Người vay phải cung cấp quyền truy cập iCloud, thông tin cá nhân, căn cước công dân, tài khoản ngân hàng và số điện thoại người thân. Nếu không trả nợ đúng hạn, các đối tượng sẽ khóa máy từ xa, đe dọa và ép buộc trả nợ. Nhóm áp dụng mức lãi suất lên đến 30%/tháng (tương đương 360%/năm), đã thực hiện hơn 9.000 giao dịch, với hàng nghìn nạn nhân trên toàn quốc. Số tiền thu lợi bất chính ước tính trên 5 tỷ đồng.

Công an tỉnh Quảng Ninh nhận định đây là vụ án điển hình trong đấu tranh với tội phạm công nghệ cao núp bóng dịch vụ tài chính trực tuyến.

Tiếp đó, đến tháng 7/2025, Công an tỉnh Quảng Ninh đã liên tiếp bóc trần hai vụ lừa đảo giả bắt cóc, tống tiền với thủ đoạn hết sức tinh vi, manh động, đánh vào tâm lý hoảng loạn của các bậc phụ huynh để chiếm đoạt hàng trăm triệu đồng. Cụ thể, vào khoảng 15h30 ngày 15/7/2025, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh tiếp nhận trình báo từ chị N.T.L (trú tại phường Hồng Gai) về việc con trai chị là cháu H.Đ.M nghi bị bắt cóc. Các đối tượng liên tục gọi điện qua Zalo, gửi hình ảnh “con bị trói, đánh đập”, kèm lời đe dọa ép chuyển 300 triệu đồng để chuộc về.

Các đối tượng giả danh công an, người liên quan vụ án gọi điện đe dọa nạn nhân. Ngay sau khi tiếp nhận tin báo, các trinh sát lập tức vào cuộc. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, đến khoảng 18h cùng ngày, lực lượng chức năng đã xác định vị trí cháu M và đưa cháu trở về an toàn.

Sáu ngày sau, khoảng 11h30 ngày 21/7, anh N.T.T (trú tại phường Vàng Danh) cũng rơi vào tình huống tương tự khi nhận tin nhắn từ tài khoản Zalo của con gái là cháu N.H.M (đang học đại học tại Hà Nội) thông báo bị bắt cóc và yêu cầu nộp 370 triệu đồng chuộc người. Gia đình liên tục nhận các cuộc gọi đe dọa, đồng thời mất liên lạc với cháu M.

Sau gần hai tiếng truy xét, lực lượng trinh sát đã tìm thấy cháu M đang trú tại một nhà nghỉ ở Hà Nội và đưa về đoàn tụ cùng gia đình.

Theo điều tra ban đầu, thủ đoạn của các đối tượng trong cả hai vụ gần như giống nhau: Chúng tiếp cận nạn nhân thông qua cuộc gọi mạo danh thông báo trúng học bổng du học để lấy thông tin cá nhân. Sau đó, một số điện thoại khác giả danh công an hoặc kiểm sát viên gọi điện thông báo nạn nhân có liên quan đến vụ án rửa tiền hoặc ma túy và “yêu cầu hợp tác điều tra”.

Thông qua nền tảng Zoom, chúng dựng sẵn phòng họp ảo có tên “Bộ Công an” và “Viện Kiểm sát”, đồng thời yêu cầu nạn nhân chia sẻ màn hình điện thoại, cung cấp toàn bộ thông tin cá nhân và ngân hàng. Sau đó, nạn nhân bị dọa bắt giam và được yêu cầu thuê phòng tại nhà nghỉ gần nhất để phục vụ “điều tra bí mật”.

Từ đây, các đối tượng dựng hiện trường giả một vụ bắt cóc tống tiền: quay video, gọi điện cho gia đình bị hại với giọng điệu đe dọa, yêu cầu chuyển tiền chuộc con em mình.

Tội phạm công nghệ cao, hay còn gọi là tội phạm mạng, bao gồm nhiều hoạt động như tấn công vào các hệ thống máy tính, đánh cắp dữ liệu, phá hoại hạ tầng thông tin, lừa đảo hay các hình thức gian lận tài chính. Không chỉ giới hạn trong phạm vi quốc gia, tội phạm mạng, giờ đây hoạt động xuyên biên giới nhờ vào các công cụ kỹ thuật số hiện đại, với quy mô và cấu trúc tổ chức phức tạp, thậm chí hoạt động như các tập đoàn kinh doanh toàn cầu. 

Những năm qua, tốc độ phát triển kinh tế xã hội nhanh mạnh, bứt phá cũng đặt ra nhiều thách thức mới về an ninh phi truyền thống trên địa bàn tỉnh. Tội phạm trên môi trường mạng có xu hướng gia tăng và hoạt động ngày một tinh vi.

Thượng tá Vương Tuấn Anh, Phó trưởng Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh Quảng Ninh, cho biết: Các đối tượng thường xuyên thay đổi thủ đoạn tinh vi, tụ tập với nhau ở các khu vực giáp ranh với lãnh thổ Việt Nam, sử dụng sim điện thoại của Việt Nam nên khi đối tượng gọi điện thì những người dân đều nghĩ rằng đối tượng ở trong nước. Ngoài ra cũng còn những cái lỗ hổng về công tác quản lý sim của các nhà mạng và quản lý tài khoản ngân hàng khiến đối tượng có thể lợi dụng và chuyển tiền của nạn nhân đi nhanh chóng, rất khó cho cơ quan chức năng khi đấu tranh. 

Trước tình trạng này, Công an tỉnh Quảng Ninh đã chủ động tham mưu cho tỉnh chỉ đạo giải quyết những vấn đề an ninh mạng, an ninh thông tin và đặc biệt là công tác phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao. Trong đó, đơn vị đã tập trung nâng cao chất lượng công tác chuyên môn, chủ động nắm chắc tình hình, phát hiện, tham mưu xử lý hiệu quả các vụ việc, vấn đề nổi lên liên quan an ninh mạng và tội phạm sử dụng công nghệ cao; tăng cường giám sát hệ thống thông tin quan trọng, không để xảy ra sự cố nghiêm trọng ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; xây dựng đội ngũ cán bộ chiến sĩ có phẩm chất chính trị, đạo đức, tinh thần trách nhiệm cao, có trình độ chuyên môn sâu về an ninh mạng và công nghệ thông tin.

Năm 2021 Công an tỉnh Quảng Ninh đã thành lập Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao. Đồng thời, để nâng cao cảnh giác cho người dân các loại tội phạm CNC, Công an tỉnh đã đẩy mạnh tuyên truyền dưới nhiều hình thức khác nhau như: Thông qua các buổi phát tờ rơi, tọa đàm, đẩy mạnh tuyên truyền thông qua phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội, cổng thông tin điện tử... Đặc biệt lập Fanpage Phòng An ninh mạng công an Quảng Ninh thường xuyên đăng tải, cập nhật thông tin để cảnh báo cho nhân dân về các thủ đoạn lừa đảo, các hành vi vi phạm pháp luật của các đối tượng phạm tội.

Cùng với đó, đơn vụ đã triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ kiên quyết phát hiện, xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật sử dụng công nghệ cao để chiếm đoạt tài sản của công dân. Tính từ năm 2023 đến hết tháng 6/2025, Công an Quảng Ninh đã phát hiện, xử lý 219 vụ việc liên quan đến loại tội phạm này, khởi tố 195 vụ, 302 bị can. Đáng chú ý, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng chiếm 75% số vụ, với tổng số tiền bị chiếm đoạt hơn 332 tỷ đồng. 

Đặc biệt, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh Quảng Ninh đã phát huy vai trò nòng cốt, thực hiện hiệu quả các mặt công tác chuyên môn theo chức năng, nhiệm vụ chính trị được giao, đạt nhiều thành tích nổi bật. Từ năm 2021 đến nay, trên lĩnh vực đảm bảo an toàn, an ninh mạng, đơn vị đã chủ động nắm tình hình không gian mạng, phát hiện, xử lý gần 500 đối tượng phát tán nội dung xấu độc, đăng tải hơn 2.000 tin, bài phục vụ công tác tuyên truyền, đấu tranh phản bác, tham mưu UBND tỉnh hơn 20 văn bản chỉ đạo, tổ chức rà soát hơn 9.400 lỗ hổng bảo mật, kiến nghị khắc phục nhiều điểm yếu về an toàn thông tin.

Trong công tác đấu tranh với tội phạm công nghệ cao, đơn vị đã chủ trì, phối hợp Công an các đơn vị, địa phương xác lập, triệt phá 19 chuyên án, khởi tố 29 vụ, 68 đối tượng phạm tội sử dụng công nghệ cao. Nhiều chuyên án lớn, như chuyên án TVC6 triệt phá đường dây mua bán trái phép tài khoản ngân hàng để lừa đảo, đánh bạc với giao dịch gần 1.000 tỷ đồng; chuyên án LĐA1 đấu tranh với đường dây lừa đảo xuyên quốc gia, có đối tượng là người nước ngoài được lãnh đạo Bộ Công an, lãnh đạo UBND tỉnh ghi nhận, biểu dương. Bên cạnh đó, đơn vị cũng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, kỹ năng nhận diện và phòng ngừa trở thành yêu cầu cấp thiết trong công tác đảm bảo an ninh trật tự, an toàn thông tin cá nhân trong kỷ nguyên số.

Trước tình hình tội phạm mạng diễn biến ngày càng phức tạp, công tác phòng chống loại tội phạm này tiếp tục được đề cập tại Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI nhiệm kỳ 2025-2030. Trong đó một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Quảng Ninh là phải thực hiện có hiệu quả “Chiến lược tổng thể quốc gia phòng ngừa, ứng phó với các đe dọa an ninh phi truyền thống đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, tích cực đấu tranh phòng ngừa, trấn áp và xử lý hiệu quả các loại tội phạm, bao gồm tội phạm công nghệ cao. 

Là lực lượng nòng cốt trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự trên không gian mạng, Công an tỉnh đang bám sát chủ trương, đường lối của Đảng và Tỉnh ủy Quảng Ninh, phát huy mạnh mẽ vai trò, đấu tranh hiệu quả với các loại tội phạm mạng, góp phần giữ vững môi trường ổn định để xây dựng và phát triển tỉnh Quảng Ninh ngày càng giàu đẹp, văn minh.