Ra đời trong khí thế sục sôi của Cách mạng Tháng Tám, trên vùng đất trọng yếu – cái nôi “Vô sản hóa” lớn của cả nước, lực lượng Công an Quảng Ninh đã sớm hun đúc trong mình truyền thống đấu tranh bất khuất của dân tộc và giai cấp công nhân vùng mỏ. Từ những ngày đầu còn bộn bề gian khó đến hôm nay, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh đều sẵn sàng đối mặt thử thách, giữ vững bản lĩnh, vì bình yên của Nhân dân. Được sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Bộ Công an cùng sự tin yêu, giúp đỡ của Nhân dân, lực lượng Công an Quảng Ninh ngày càng trưởng thành, lập nhiều chiến công, tô thắm thêm truyền thống anh hùng vẻ vang trên quê hương vùng than.

Ngày 19/8/1945, cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi, cùng với việc đập tan các cơ quan đàn áp của địch và thiết lập chính quyền cách mạng non trẻ, theo chỉ đạo của Đảng, ở các tỉnh phía Bắc đã lập Sở Liêm phóng, ở Trung Bộ lập Sở Trinh sát, ở Nam Bộ lập Quốc gia Tự vệ Cuộc. Tuy tên gọi khác nhau, nhưng đều có chung nhiệm vụ là trấn áp bọn phản cách mạng, giữ gìn an ninh, trật tự, bảo vệ Đảng, bảo vệ Chính quyền cách mạng, bảo vệ tính mạng và tài sản của Nhân dân. Từ đó đến nay, ngày 19 tháng 8 đã trở thành ngày truyền thống của lực lượng công an Nhân dân Việt Nam.

Ra đời trong cách mạng tháng Tám ở một địa bàn trọng yếu, một trong những cái nôi “Vô sản hóa” lớn nhất của cách mạng Việt Nam, Công an Quảng Ninh luôn mang trong mình truyền thống đấu tranh cách mạng bất khuất của dân tộc và giai cấp công nhân vùng Mỏ luôn hừng hực khí thế với khẩu hiệu “kỷ luật và đồng tâm”, sẵn sàng đối mặt với mọi gian nguy, thử thách vì cuộc sống bình yên của Nhân dân. Được sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, sự chỉ đạo chặt chẽ của lãnh đạo Bộ, sự giúp đỡ to lớn của các cấp, các ngành, trải qua các giai đoạn cách mạng, lực lượng Công an Quảng Ninh không ngừng trưởng thành, đạt được nhiều thắng lợi trong công tác, chiến đấu và xây dựng lực lượng.  

Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời, chính quyền các cấp từ Trung ương đến địa phương được thành lập. Trong lúc chính quyền cách mạng còn non trẻ, phải đương đầu với thù trong giặc ngoài, Công an Nhân dân các địa phương Hòn Gai, Quảng Yên, Hải Ninh ra đời chưa được bao lâu, bộ máy tổ chức còn rất đơn giản, quân số ít, nghiệp vụ non nớt, đã phải đương đầu đấu tranh với những thế lực phản cách mạng nguy hiểm góp phần giữ vững và củng cố chính quyền cách mạng. Tình hình chính trị ở các địa phương Hòn Gai, Quảng Yên, Hải Ninh vô cùng phức tạp và căng thẳng. Bọn phản động nhiều và mạnh hơn ta cả về số lượng, vũ khí và phương tiện. Vận mệnh của chính quyền dân chủ Nhân dân như “ngàn cân treo sợi tóc”. Trước tình hình vô cùng phức tạp đó, thực hiện chủ trương đúng đắn của Trung ương Đảng, của Đảng bộ Hòn Gai, Quảng Yên và Hải Ninh, lực lượng Công an ba tỉnh đã sớm xác định nhiệm vụ chính trị của mình cùng với quân và dân địa phương tổ chức nhiều hình thức đấu tranh khôn khéo, có hiệu quả với hoạt động của bọn đế quốc, thực dân cùng bọn phản động tay sai, đập tan âm mưu của địch định cướp tỉnh lỵ Quảng Yên và huyện Hoành Bồ; bảo vệ an toàn các cơ quan Đảng, chính quyền và cuộc bầu cử Quốc hội đầu tiên ở 3 tỉnh; bảo vệ các hoạt động chính trị trong những ngày chính quyền còn non trẻ, góp phần bảo vệ thành quả Cách mạng sau Tổng khởi nghĩa.

Trong suốt thời kỳ kháng chiến chống thực dân xâm lược, lực lượng Công an trong tỉnh đã sát cánh với các lực lượng vũ trang, cùng toàn dân đập tan mọi âm mưu phá hoại của địch, giữ vững an ninh trật tự vùng được giải phóng, các khu căn cứ cách mạng, bảo vệ an toàn các cơ quan Đảng, Chính quyền, đoàn thể, tiêu diệt bọn gián điệp, phản động, trừ gian, bảo mật, tạo thuận lợi cho đấu tranh chính trị và vũ trang của Nhân dân ta giải phóng hoàn toàn khu Mỏ, góp phần làm nên chiến thắng vẻ vang sau 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đã mở ra giai đoạn phát triển mới của cách mạng Việt Nam. Miền Bắc bước vào thời kỳ quá độ xây dựng chủ nghĩa xã hội, miền Nam tiếp tục cuộc kháng chiến chống Mỹ xâm lược. Trong thời kỳ mới, lực lượng Công an Nhân dân Quảng Ninh chú trọng xây dựng phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc; tiếp tục đấu tranh bóc gỡ các tổ chức gián điệp do thực dân Pháp cài lại. Mặt khác, tập trung đấu tranh làm thất bại âm mưu phá hoại của Mỹ và làm tan rã nhiều nhóm phản động hoạt động ở các vùng rừng núi và các toán gián điệp Mỹ, ngụy tung ra Quảng Ninh hoạt động; đảm bảo trật tự an toàn xã hội. Những chiến công đó đã góp phần bảo vệ an toàn các mục tiêu chính trị, kinh tế trọng điểm, ghi dấu mốc lịch sử quan trọng của lực lượng Công an Nhân dân vào thành tích chung của quân và dân tỉnh ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Đợt tổng kết 9 năm kháng chiến, chỉ tính riêng Công an Hải Ninh đã có 8 cán bộ, nhân viên được tặng huân chương các loại; 51 cán bộ, nhân viên được tặng thưởng huy hiệu Kháng chiến, 85 cán bộ, nhân viên được tặng “Kỷ niệm kháng chiến”, 25 cán bộ, nhân viên được Ủy ban quân chính, Ủy ban Hành chính kháng chiến liên khu, Ủy ban Hành chính kháng chiến tỉnh tặng bằng khen, giấy khen. Trong quá trình vừa chiến đấu vừa xây dựng, lực lượng Công an đã có sự tiến bộ rõ rệt về mặt tổ chức và trình độ nghiệp vụ, có một bộ máy với đầy đủ các phòng ban nghiệp vụ, cán bộ chiến sĩ được nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn.

Từ khi vùng Mỏ được giải phóng, lực lượng Công an Quảng Ninh đã xác định nhiệm vụ là xóa bỏ bộ máy cảnh sát, mật vụ của địch, thay vào đó là bộ máy công cụ chuyên chính của chính quyền cách mạng, kịp thời bố trí lực lượng bao vây ngăn ngừa, trấn áp bọn phản động, gián điệp và các tổ chức tội phạm không để cho chúng hoạt động phá hoại ta, bảo vệ toàn bộ các kho tàng quốc gia, các xí nghiệp, mỏ than để ổn định, tiếp tục đi vào sản xuất, bảo vệ tính mạng, tài sản và sinh hoạt cho Nhân dân. Đồng thời, Công an các địa phương chuẩn bị tốt các kế hoạch phục vụ triển khai phương án chống địch dụ dỗ, cưỡng ép người dân di cư vào Nam; phục vụ cuộc cải cách ruộng đất, cuộc vận động hợp tác hóa nông nghiệp, phát triển sản xuất kết hợp với cải cách dân chủ. 

Trong giai đoạn này, Công an tỉnh đã tập trung bao vây truy quét các tổ chức phỉ, đẩy mạnh công tác đấu tranh chống gián điệp cài lại và gián điệp biệt kích, đấu tranh chống tội phạm hình sự, giữ gìn trật tự xã hội và bảo vệ trị an. Kết quả đã phát hiện, đấu tranh triệt phá, bắt hàng chục tên gián điệp biệt kích (chỉ tính riêng từ năm 1960 đến 1963, đã bắt giữ 7 vụ, 71 tên gián điệp biệt kích do đế quốc Mỹ tung ra Hồng Quảng và Hải Ninh hoạt động). Điển hình là chuyên án BK63, kéo dài từ năm 1961 đến năm 1970, là cuộc đấu trí giữa ta với trung tâm tình báo Mỹ, Ngụy tại Sài Gòn. Thắng lợi của chuyên án đã đem lại nhiều bài học kinh nghiệm, góp phần làm thất bại hoàn toàn phương thức xâm nhập gián điệp, biệt kích của cơ quan tình báo địch. 

Tháng 10/1963, khu Hồng Quảng và tỉnh Hải Ninh hợp nhất thành tỉnh Quảng Ninh. Chỉ chưa đầy 3 tháng sau, Ty Công an Quảng Ninh đã được thành lập trên cơ sở hợp nhất Sở Công an khu Hồng Quảng và Ty Công an Hải Ninh.

Giai đoạn từ năm 1963 đến 1975, Công an tỉnh đã tham gia đánh bại 2 cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, đảm bảo an ninh chính trị và giữ gìn trật tự xã hội, phục vụ đắc lực cho công cuộc xây dựng CNXH của tỉnh, cùng Nhân dân toàn tỉnh chi viện cho chiến trường miền Nam. Trong thời gian này, lực lượng công an đã đấu tranh, phát hiện hàng chục vụ, bắt hàng chục đối tượng tham ô, làm thất thoát tài sản của nhà nước; bảo vệ an toàn công trình B12 (công trình xây dựng tuyến đường ống xăng dầu từ cảng Quảng Ninh đi các nơi trong cả nước), công tác điều tra, khám phá các vụ án hình sự được đẩy mạnh, tỷ lệ khám phá án cao. Là một trong những địa phương bị không quân Mỹ đánh phá ác liệt, lực lượng Công an Quảng Ninh đã tích cực thực hiện nhiệm vụ phòng không sơ tán, bảo vệ tài sản của Nhà nước, tính mạng và tài sản của Nhân dân, giữ vững an ninh trật tự ở ngay những nơi bị bắn phá ác liệt, góp phần hạn chế tới mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản. 

Nhiều đơn vị, cá nhân lập thành tích xuất sắc trong công tác và chiến đấu, điển hình là Đội Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy Hạ Long được Chủ tịch Hồ Chí Minh phong tặng danh hiệu đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân, 03 chiến sĩ được tặng Huân chương Chiến công hạng ba, 3 chiến sĩ được Chính phủ tặng bằng khen. Chi đoàn thanh niên của Đội chữa cháy được Trung ương Đoàn tặng cờ Nguyễn Văn Trỗi. Cũng trong thời điểm này, lực lượng Công an Quảng Ninh đã chi viện 233 cán bộ chiến sĩ cho an ninh miền Nam, một số đồng chí đã anh dũng hy sinh tại các chiến trường, nhiều đồng chí đã trưởng thành, đảm nhiệm vai trò lãnh đạo chủ chốt, quan trọng của lực lượng Công an.

Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước thắng lợi, đất nước thống nhất, cả nước thực hiện công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc nhưng kẻ thù chưa từ bỏ âm mưu phá hoại. Các thế lực thù địch, phần tử phản cách mạng vẫn tiến hành âm mưu, thủ đoạn chiến tranh tâm lý, kích động, gây rối, nhen nhóm phản động, phá hoại thành quả của cách mạng. Lực lượng Công an Nhân dân cả nước nói chung và lực lượng Công an tỉnh ta nói riêng phát huy truyền thống đoàn kết gắn bó, khắc phục khó khăn, tiếp tục phấn đấu vươn lên, đảm nhiệm tốt vai trò nòng cốt, xung kích trên mặt trận thầm lặng, đấu tranh có hiệu quả với âm mưu, hoạt động của các thế lực thù địch và bọn tội phạm, tạo môi trường thuận lợi phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Vượt qua thách thức mới, Công an Quảng Ninh đã bảo vệ vững chắc biên giới, đấu tranh làm thất bại mọi thủ đoạn diễn biến hòa bình của địch. Giai đoạn này, Công an Quảng Ninh đã tập trung lực lượng, xác lập, đấu tranh hiệu quả hàng chục chuyên án, bắt giữ gần 200 đối tượng xâm nhập biên giới; trên 400 vụ xâm hại tài sản XHCN, lập hồ sơ truy tố trên 800 đối tượng, thu hồi cho Nhà nước lượng tài sản lớn, xóa 16 tụ điểm phức tạp về ANTT, khám phá 155 nhóm cướp. Điển hình là phá các vụ cướp Đông - Động - Tú ở Phong Hải (Yên Hưng); Phương “Tế” ở thị xã Hòn Gai, Hùng “Hề” ở thị xã Cẩm Phả…

Tháng 10/1981, thực hiện Nghị định 250 của Hội đồng Chính phủ, Ty công an Quảng Ninh đổi tên là Công an tỉnh Quảng Ninh và tổ chức sắp xếp theo 3 khối: An ninh, Cảnh sát và Xây dựng lực lượng, gồm 33 phòng ban (An ninh: 12, Cảnh sát: 11, Khối xây dựng lực lượng: 10). Từ năm 1986 đến nay, lực lượng Công an Quảng Ninh dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, chính quyền tỉnh tiếp tục tỏ rõ bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và Nhân dân; kiên quyết đấu tranh làm thất bại âm mưu và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, góp phần đẩy mạnh công cuộc đổi mới đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. 

Để đáp ứng yêu cầu bảo vệ an ninh trật tự trong tình hình mới, Công an Quảng Ninh đã đổi mới toàn diện, vừa trực tiếp chiến đấu, vừa tham mưu có hiệu quả cho cấp uỷ, chính quyền các cấp lãnh đạo, chỉ đạo công tác đảm bảo an ninh, trật tự. Đã tổ chức xây dựng thế trận an ninh Nhân dân gắn với thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc; đồng thời chủ động triển khai các phương án phản gián, tổ chức diễn tập các phương án phòng chống khủng bố, bắt cóc con tin, gây rối, gây bạo loạn, phòng chống cháy nổ… Công tác đảm bảo an ninh biên giới, biển đảo, bảo vệ nội bộ được tăng cường, nhiều vụ án với hàng chục đầu mối hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia được bóc gỡ, vô hiệu hóa. An ninh vùng dân tộc, vùng tôn giáo ổn định; an ninh xã hội, an ninh nội bộ được đảm bảo. Trong những năm qua, trên phạm vi toàn tỉnh không để xảy ra các điểm nóng về an ninh chính trị; các hoạt động, kỷ niệm lớn của đất nước, của tỉnh, các hội nghị quan trọng trong nước và quốc tế; các đoàn lãnh đạo cao cấp của Đảng, Nhà nước và khách quốc tế đến Quảng Ninh được bảo vệ tuyệt đối an toàn.

Trong lĩnh vực đấu tranh chống tội phạm, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, lực lượng công an từ tỉnh đến cơ sở đã chủ động phòng ngừa, hàng năm Công an tỉnh đã chủ động mở nhiều đợt tấn cao điểm công truy quét tội phạm, thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp kéo giảm tội phạm theo hướng bền vững, giải quyết triệt để tình hình tội phạm nổi lên theo từng địa bàn, lĩnh vực, không để hoạt động công khai, lộng hành, gây bức xúc dư luận; tỷ lệ điều tra khám phá các vụ án xảy ra trên địa bàn luôn đạt trên 80%, riêng các vụ án hình sự rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng đạt tỷ lệ trên 94%. Nổi bật là: Chuyên án 408-P (năm 2008) triệt phá tổ chức tội phạm ma tuý xuyên quốc gia lợi dụng hình thức tạm nhập tái xuất để vận chuyển trái phép trên 8 tấn nhựa cần sa, bắt giữ 05 đối tượng quốc tịch Trung Quốc và Indonesia; Chuyên án 128 - LK (năm 2008), điều tra vụ giết người bằng súng đạn ghém làm 06 người chết, 01 người bị thương tại cảng Làng Khánh, phường Hà Khánh, TP.Hạ Long; vụ án Nguyễn Tiến Phương cùng đồng bọn phạm tội giết người, đưa xác sang Trung Quốc phi tang, gây chấn động dư luận bởi tính chất đặc biệt nghiêm trọng (2009); vụ án Bùi Thị Thu Hằng lừa đảo, chiếm đoạt tài sản với tính chất đặc biệt nghiêm trọng, nhạy cảm và phức tạp, liên quan đến nhiều bị hại (59 người), với số tiền lừa đảo trên 232 tỷ (2011); đặc biệt Chuyên án 006-N, triệt phá đường dây mua bán, vận chuyển trái phép trên 27 tấn ma túy, xuyên quốc gia với nhiều đối tượng tham gia phạm tội, tính chất phức tạp và đặc biệt nghiêm trọng, địa bàn hoạt động rộng khắp các tỉnh phía Bắc (2012-2013); đã điều tra, bắt giữ hàng trăm vụ xâm phạm tài sản Nhà nước và hàng ngàn vụ buôn lậu, trốn thuế, buôn bán hàng cấm trị giá hàng trăm tỷ đồng; thường xuyên phối hợp với các ngành tham mưu giữ vững sự ổn định và đảm bảo tốt môi trường sản xuất trong ngành than qua các thời kỳ. Tổ chức đấu tranh có kết quả cao với các loại án hình sự nguy hiểm, nhất là các vụ trọng án, sử dụng vũ khí nóng, các vụ án ma tuý lớn, không để hình thành các băng nhóm tội phạm hoạt động manh động gây bức xúc trong Nhân dân, ngăn chặn và đẩy lùi tệ nạn xã hội, từng bước làm chuyển biến trật tự an toàn giao thông, trật tự công cộng; công tác cải cách hành chính được quan tâm và có chuyển biến tích cực, tạo môi trường xã hội ổn định và điều kiện thuận lợi cho hội nhập kinh tế quốc tế và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, bảo vệ cuộc sống bình yên và hạnh phúc của Nhân dân.

Đặc biệt, trong hành trình thực hiện sứ mệnh giữ vững an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, Công an Quảng Ninh đã quyết liệt thực hiện đổi mới về tổ chức bộ máy, tinh gọn cấp trung gian, tăng cường lực lượng về cơ sở, lấy người dân làm trung tâm cho mọi hoạt động. Triển khai mô hình “Công an địa phương hai cấp”, với phương châm "tỉnh toàn diện, xã vững mạnh, bám cơ sở", Công an Quảng Ninh đã đưa lực lượng đến gần hơn với nhân dân, vì nhân dân phục vụ.

Với những đóng góp, cống hiến to lớn đó, cán bộ chiến sĩ Công an Quảng Ninh được Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Bộ Công an, Tỉnh uỷ, Hội đồng Nhân dân, Uỷ ban Nhân dân và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh ghi nhận, đánh giá cao. Công an Quảng Ninh đã vinh dự được nhận những phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước, điển hình: 02 Huân chương Hồ Chí Minh; 51 Huân chương Quân công; 529 Huân chương Chiến công; 01 Huân chương Lao động hạng Ba; 04 lần được nhận Cờ luân lưu của Bác Hồ, Công an tỉnh và 18 lượt tập thể, cá nhân được Nhà nước phong tặng danh hiệu "Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân", chỉ tính riêng trong 10 năm từ 2015 đến 2025 đã có 03 tập thể được tặng danh hiệu "Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân"; 30 lần nhận cờ Chính phủ; trên 100 lượt tập thể, cá nhân được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Chiến công, Huân chương Bảo vệ Tổ quốc các hạng; hàng chục ngàn lượt CBCS được nhận các danh hiệu khen thưởng; Công an tỉnh Quảng Ninh luôn được Chính phủ, Bộ Công an tặng Cờ dẫn đầu phong trào thi đua “Vì an ninh Tổ quốc”.