Thời gian qua, tình hình thời tiết diễn biến thất thường mưa kéo dài xen lẫn nắng nóng, dịch bệnh trên đàn vật nuôi có nguy cơ bùng phát. Ngành nông nghiệp và các địa phương trong toàn tỉnh đang triển khai đồng bộ các giải pháp để bảo vệ an toàn cho đàn vật nuôi, giảm thiểu thiệt hại cho người chăn nuôi.
Từ đầu năm đến nay, ngành chăn nuôi trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực. Tổng đàn gia súc, gia cầm ước đạt hơn 5,9 triệu con, tăng 26,11% so với cùng kỳ năm trước. Công tác phòng, chống dịch bệnh được các địa phương thực hiện nghiêm túc, đặc biệt đối với các bệnh nguy hiểm như dịch tả lợn châu Phi, cúm gia cầm, lở mồm long móng, viêm da nổi cục. Ngay sau khi vận hành bộ máy chính quyền mới, các địa phương đã nhanh chóng rà soát tình hình đàn vật nuôi trên địa bàn, xây dựng và ban hành kế hoạch phòng, chống dịch bệnh động vật từ nay đến cuối năm.
Như xã Điền Xá được thành lập trên cơ sở sáp nhập các xã Điền Xá, Hà Lâu và một phần xã Yên Than (thuộc huyện Tiên Yên trước đây), xác định chăn nuôi là mũi nhọn phát triển kinh tế để nâng cao đời sống người dân. Hiện cấp ủy, chính quyền và các đoàn thể chính trị - xã hội của xã đã phối hợp đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức, hiểu biết của người chăn nuôi trên địa bàn về công tác phòng, chống dịch bệnh; hướng dẫn người dân các biện pháp chủ động phòng chống dịch bệnh, đặc biệt đối với các bệnh nguy hiểm bảo vệ sản xuất nông nghiệp; bảo đảm khống chế không để bùng phát thành dịch gây ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng vật nuôi.
Công tác tiêm phòng vắc xin phòng bệnh bắt buộc cho gia súc, gia cầm trên địa bàn xã đợt 2/2025 sẽ được triển khai vào tháng 9 và tháng 10; tiêm phòng bổ sung sau đợt tiêm chính đối với đàn vật nuôi nhập mới, đàn hết miễn dịch vắc xin. Đồng thời, triển khai tháng vệ sinh tiêu độc khử trùng theo chỉ đạo của cấp trên, đảm bảo công tác phòng, chống dịch bệnh chủ động theo quy định.
Bà Đỗ Thị Duyên, Phó Chủ tịch UBND xã Điền Xá, cho biết: Công tác giám sát dịch bệnh, xử lý khi có dịch xảy ra, chuẩn bị vật tư, hóa chất phòng, chống dịch bệnh đều được địa phương chủ động triển khai từ sớm với tinh thần không chủ quan, lơ là. Về lâu dài, xã Điền Xá đang hướng tới mục tiêu thu hút doanh nghiệp đầu tư áp dụng khoa học kỹ thuật hiện đại vào chăn nuôi, sơ chế, giết mổ; phát triển xã thành trung tâm chăn nuôi, cung ứng gà thịt, lợn thịt của khu vực. Cụ thể, mở rộng quy mô đàn gà Tiên Yên dưới tán rừng theo hướng tăng số hộ chăn nuôi phát triển thành trang trại, gia trại gắn với du lịch sinh thái vườn đồi, đa dạng sản phẩm chế biến từ gà và mở rộng thị trường tiêu thụ. Mở rộng phát triển nhanh đàn lợn trong các hộ gia đình theo tiêu chuẩn VietGap và chăn nuôi hữu cơ nhằm giảm nguy cơ phát sinh, lây lan dịch bệnh và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và hướng đến phát triển chăn nuôi bền vững, bảo vệ môi trường sinh thái.
Với mục tiêu bảo vệ tính mạng, tài sản cho người dân và giữ ổn định đầu vào thực phẩm, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh đã ban hành Văn bản số 5590/SNN&MT-CNTY hướng dẫn cụ thể từng bước cho người chăn nuôi trong cả ba giai đoạn: trước, trong và sau mưa lũ. Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Ninh đã yêu cầu các địa phương kích hoạt các biện pháp phòng chống thiên tai cho chăn nuôi ngay từ đầu tháng 7. Trong đó, ngoài việc khuyến khích người dân nâng nền chuồng, che chắn còn đặt ra yêu cầu cao hơn về tiêm phòng, kiểm dịch, xử lý môi trường và thậm chí cả phương án tái đàn hậu thiên tai. Quán triệt phương châm bốn tại chỗ: lực lượng, phương tiện, hậu cần và chỉ huy. Vai trò của cán bộ thú y xã, thôn đặc biệt quan trọng vì là người gần dân nhất, nắm rõ từng hộ chăn nuôi.
Ông Hoàng Văn Cường, chủ trại gà hơn 2.000 con tại xã Đông Ngũ, chia sẻ: Cứ đầu tháng 6 là tôi bắt đầu kiểm tra lại chuồng trại, vét mương thoát nước, lót nền cao lên thêm 30cm nữa. Nhiều hộ chăn nuôi tại địa phương đã đầu tư chuồng trại kiên cố, có mái che chống gió, tường chống nước tràn. Thức ăn cũng được chuẩn bị sẵn sàng trong các bao kín, kê cao, đủ cho 15 ngày. Một số hộ còn trữ cả nước sạch và máy phát điện đề phòng khi mất điện. Chúng tôi còn được thú y xã hướng dẫn tiêm phòng, chăm sóc khẩu phần dinh dưỡng để tăng sức đề kháng cho đàn gà.
Tại phường An Sinh, trong tháng 7 vừa qua cũng đã phát sinh dịch tả lợn Châu Phi tại 14 khu dân cư có hoạt động chăn nuôi lợn. Công tác phối hợp xử lý tiêu hủy lợn bệnh cũng như công tác vệ sinh khử trùng đặc biệt được triển khai kịp thời, tuyệt đối không để tình trạng vứt xác lợn bệnh ra môi trường. Phường cũng xuất cấp 2 tấn vôi bột và 700 lít hóa chất cho các khu dân cư chống dịch. Nhờ đó, tình hình dịch bệnh nhanh chóng được khống chế.
Để tiếp sức cho người dân sau thiên tai, tỉnh đã có kế hoạch triển khai Nghị định 09/2025/NĐ-CP của Chính phủ, trong đó hỗ trợ khôi phục sản xuất nông nghiệp vùng bị thiệt hại. Ngoài việc thống kê thiệt hại, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh cũng sẽ phối hợp với các địa phương rà soát các cơ sở cung cấp giống, hóa chất xử lý môi trường, vắc xin, đảm bảo đúng đối tượng, đúng quy định, không để dịch chồng dịch.
Các lực lượng chức năng cũng sẽ kiểm tra nghiêm ngặt việc vận chuyển, buôn bán gia súc, gia cầm giữa các vùng, đặc biệt là vùng có dịch hoặc có nguy cơ phát sinh dịch. Những vật nuôi bị chết do thiên tai, dịch bệnh bắt buộc phải tiêu hủy, chôn lấp theo đúng quy trình, có tiêu độc, khử trùng đầy đủ, tuyệt đối không để lan bệnh ra môi trường.