Giáo dục trẻ em là trách nhiệm của cả gia đình, nhà trường và xã hội. Trong đó, gia đình và nhà trường cần thường xuyên tích cực, chủ động phối hợp để làm tốt công tác quản lý, chăm sóc và giáo dục con trẻ. Giữa gia đình và nhà trường có một cầu nối là Ban đại diện cha mẹ học sinh (gọi tắt là Ban đại diện).
Tổ chức và hoạt động của Ban đại diện, trách nhiệm quản lý Ban đại diện đã được quy định rõ trong Điều lệ Ban đại diện cha mẹ học sinh (Ban hành kèm theo Thông tư số 55/2011/TT-BGDĐT ngày 22-11-2011 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT).
Theo đó, Ban đại diện ở lớp, ở trường được tổ chức trong mỗi năm học, do cha mẹ học sinh cử ra để phối hợp với nhà trường thực hiện các hoạt động giáo dục. Ban đại diện ở lớp có nhiệm vụ phối hợp với giáo viên chủ nhiệm lớp và các giáo viên bộ môn tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh; phối hợp chuẩn bị nội dung của các cuộc họp cha mẹ học sinh trong năm học; tham gia giáo dục đạo đức cho học sinh; bồi dưỡng, khuyến khích học sinh giỏi, giúp đỡ học sinh yếu kém, vận động học sinh đã bỏ học trở lại tiếp tục học tập; giúp đỡ học sinh nghèo, học sinh khuyết tật và học sinh có hoàn cảnh khó khăn khác. Ban đại diện ở cấp trường cũng thực hiện những nhiệm vụ nêu trên nhưng tầm rộng hơn.
Do hoạt động kiêm nhiệm nên khách quan mà đánh giá thì Ban đại diện các cấp ở các cơ sở giáo dục chưa thực hiện được tốt những nhiệm vụ nêu trên và mới chỉ tập trung vào một số nội dung nhỏ. Trong nhìn nhận của mọi người thì Ban đại diện được cử ra chỉ là để thay mặt các phụ huynh đi tặng hoa, chúc mừng các thầy cô giáo trong các dịp lễ, tết như: Ngày Nhà giáo Việt Nam, Tết Nguyên đán, khai giảng năm học mới, Quốc tế phụ nữ... Và thực tế thì hầu hết các Ban đại diện ngoài việc đi tặng hoa, chúc mừng cũng chỉ tập trung vào việc vận động cha mẹ học sinh đóng góp kinh phí mua sắm trang thiết bị phục vụ công tác dạy học và hoạt động chăm sóc học sinh bán trú, thăm hỏi các thầy cô giáo và học sinh khi ốm đau, tổ chức liên hoan và khen thưởng cho học sinh.
Tuy nhiên, làm được như vậy cũng đã là cố gắng rất nhiều. Một đồng nghiệp của tôi làm phụ huynh trưởng chia sẻ: Chẳng ai muốn làm phụ huynh trưởng, cô giáo vận động nhiều quá, nể nên phải nhận. Để hoàn thành nhiệm vụ, Phụ huynh trưởng và Ban đại diện cần phối hợp với giáo viên chủ nhiệm và các giáo viên bộ môn lên kế hoạch hoạt động cụ thể cho cả năm học, phân công nhiệm vụ cho từng phụ huynh để chăm sóc, quản lý, động viên học sinh tích cực, tự giác học tập, rèn luyện đạo đức, tuân thủ quy định của Điều lệ và nội quy nhà trường.
Trong quá trình phối hợp với nhà trường thực hiện các hoạt động giáo dục, Ban đại diện cần tích cực tham gia chống lạm thu trong các cơ sở giáo dục. Để thực hiện tốt việc này, các cha mẹ học sinh cần lựa chọn được những người nhiệt tình, có trách nhiệm vào Ban đại diện. Ban đại diện cần đặt lợi ích của học sinh lên trên hết, thực hiện nghiêm Điều lệ Ban đại diện cha mẹ học sinh.
Ngọc Hà